Rapenburgerstraat – Samen weer aan tafel, dubbeltentoonstelling – Amsterdam

Rapenburgerstraat en Samen weer aan tafel zijn twee tentoonstellingen die verhalen over de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog en de gevolgen daarvan. Portretten van verdwenen levens uit de Rapenburgerstraat en actuele videoportretten van Joodse gezinnen die de oorlog schijnbaar ongeschonden overleefden.

De twee exposities samen staan voor het verhaal van de gevolgen van de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. De tentoonstelling Rapenburgerstraat 1940-1945 gaat over de straat en zijn bewoners. Aan de vooravond van de oorlog was dit een even gewone als uitzonderlijke straat in het hart van de Amsterdamse Jodenbuurt. Gewoon, omdat er gewone mensen woonden. Uitzonderlijk door het Nederlands Israëlitisch Seminarium dat er was, het Nederlands-Israëlitisch Meisjesweeshuis, de sjoel, het Leerhuis en bovenal de Snoge, de Portugees-Israëlitische Synagoge. Het leven ging er zijn gang, meestal in armoede. En toen kwamen de oorlog en de Jodenvervolging. Nieuw archiefonderzoek maakt duidelijk hoe de bewoners slachtoffer werden van de Shoah.

Samen weer aan Tafel richt de aandacht op enkele van de weinige Joodse gezinnen die de oorlog overleefden, schijnbaar ongeschonden. Over de verwerking van de verschrikkingen en de veerkracht van individuele overlevenden is veel bekend en gepubliceerd, dat geldt niet voor overlevende gezinnen. Zeventien personen vertellen hoe het was om terug te keren en met het gezin weer opnieuw een bestaan op te bouwen. Door de videoportretten te combineren met historische beelden krijgen de verhalen context.

Beide exposities geven een reconstructie van het leven aan de hand van herinneringen, anekdotes, archieven, foto’s en filmbeelden, en pas dan wordt pijnlijk duidelijk hoeveel er verloren is gegaan. Juist door de combinatie van deze twee exposities wordt het hele verhaal verteld, niet alleen dat van de catastrofe maar ook wat er op volgt.

Documentaire
Rolf Orthel filmde de videoportretten en maakte op basis daarvan de documentaire Ik ben mijn herinnering… Deze documentaire (circa 75 minuten) is op vaste tijden te zien in de filmzaal van het Stadsarchief.

Boek
Bij de tentoonstelling verschijnt bij uitgeverij Nieuw Amsterdam het boek Rapenburgerstraat 1940-1945 van Guus Luijters. Het boek vertelt de geschiedenis van de huizen en hun bewoners, in talloze verhalen en allemaal even aangrijpend.

Meer informatie vindt u op de website van het Stadsarchief Amsterdam.

Locatie: Expositieruimte en Centrale Hal van het Stadsarchief Amsterdam, Vijzelstraat 32, 1017 HK Amsterdam
Entree: Vrij toegang