Joodse verzetsstrijder Max Léons (97) overleden

RTV Drenthe

In zijn woonplaats Amsterdam is Max Léons op 97-jarige leeftijd overleden. Hij speelde een rol rond het laten onderduiken van honderden medeburgers van Joodse komaf, vooral kinderen. Zo was hij actief in het onderduikersnetwerk van de gereformeerde Johannes Post. Na de bevrijding ging Léons als verzekeringsagent aan de slag en richtte hij M.N. Léons BV op. Een aantal jaar later begon hij voordrachten te houden over zijn oorlogservaringen. In 2011 was hij met koningin Beatrix op de Dam om een krans te leggen. Op de avond voor zijn dood heeft hij nog gesproken voor een publiek.

Liberaal-Joods
Max Léons werd op 24 november 1921 geboren in Voorburg. Daar groeide hij op in een liberaal Joods gezin. Later verhuisde hij naar Amsterdam, waar hij de Duitse bezetting meemaakte. In 1942 weigerde hij te werken voor de Joodsche Raad. Kort erop werd zijn familie opgeroepen zich te melden voor deportatie naar Polen. Overtuigd als hij was dat alle Joden vermoord zouden worden, adviseerde de jonge Léons (20) zijn ouders om onder te duiken. Dat gebeurde op 12 juli 1942. Hijzelf ging ook de onderduik in. Hetzelfde gold voor zijn broer en zus.

Johannes Post
Na verschillende omzwervingen belandde Léons begin 1943 in het grotendeels gereformeerde Drentse dorp Nieuwlande. Hij weigerde zich echter neer te leggen bij zijn positie als onderduiker. Met de schuilnaam Nico (zijn tweede voornaam) integreerde hij het dorp en ging zelfs bij het verzet. Samenwerkend met domineeszoon Arnold Douwes – eveneens een onderduiker – zocht hij in de verre omgeving naar nieuwe schuiladressen. Hij bracht deze onderduikers daar onder en onderhield alle contacten die nodig waren om die situatie te laten voortduren. Op die manier runden beide onderduikers het meest vreedzame deel van de almaar uitdijende organisatie van de gereformeerde Johannes Post, een verzetsstrijder die voor het gewapende verzet had gekozen.

Oorlog overleefd
Het lukte Léons, Douwes en Post om honderden Joden, voornamelijk kinderen, te redden van de dood. In het voorjaar van 1944 moest Léons definitief zelf onderduiken. De grond werd hem te heet onder de voeten. Korte tijd later werd Post gearresteerd en gefusilleerd. In het najaar werd ook Douwes opgepakt, vastgezet en in gevangenschap gemarteld. Léons wist de oorlog te overleven. Na de bevrijding werd hij herenigd met zijn ouders, broer en zus. Het hele gezin had de bange jaren ’40’45 in de onderduik overleefd.

Verhaal doorgeven
Enkele jaren later begon Léons een eenmanszaak als verzekeringsagent. Zijn bedrijf M.N. Léons BV werd succesvol en groeide uiteindelijk uit tot een middelgroot familiebedrijf. Op latere leeftijd begon de oud-verzetsman verhalen te vertellen over zijn belevenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn voordrachten maakten grote indruk op de toehoorders, onder meer door zijn optimisme, strijdbaarheid en rechtvaardigheidsgevoel. Léons ging tot op hoge leeftijd door met het vertellen en doorgeven van zijn oorlogsverhaal. Op de avond voor zijn dood heeft hij nog voor een publiek gesproken, zo meldt zijn uitgeverij.

Erkenning
In 1985 werd het dorp Nieuwlande collectief onderscheiden door de Israëlische herdenkingsorganisatie Yad Vashem. Arnold Douwes was al onderscheiden. Als Jood kon Max Léons echter niet door Yad Vashem worden onderscheiden, omdat het voor Joden een mitswa, een plicht, is om andere Joden te redden. Toch heeft hij veel erkenning gekregen. In 2011 ontving hij als eerste buiten Israël een onderscheiding van The Jews Rescued Jews during the Holocaust Committee en het B’nai B’rith World Center. Op 4 mei 2011 legde Léons samen met toenmalig koningin Beatrix een krans bij het Nationaal Monument op de Dam ter gelegenheid van Nationale Dodenherdenking.

Max Léons overleed op 2 november 2019. Hij is 97-jaar oud geworden.

Lees ook:
Joodse verzetsstrijdster Sieny Cohen-Kattenburg (94) overleden

Oud-verzetsstrijdster Sieny Cohen-Kattenburg is niet meer. Ze overleed in de nacht van 7 op 8 februari in Amsterdam op bijna 95-jarige leeftijd. Ze was al geruime tijd ziek. Onder de titel Harry & Sieny: Overleven in verzet en liefde verscheen bij vorig jaar oktober bij uitgeverij Gibbon een dubbelbiografie over dit bijzondere echtpaar.

Categorie: |

Home » Nieuws » Joodse verzetsstrijder Max Léons (97) overleden