Oostenrijk komt op voor Israël ondanks boycot tegen FPÖ

De diplomatieke boycot van Israël tegen Oostenrijkse vertegenwoordigers met een FPÖ-achtergrond blijkt weinig effect te hebben. De coalitie van de conservatieve ÖVP en rechts-nationalistische FPÖ komt in de praktijk namelijk op voor de belangen van Israël, meer nog dan andere landen. In een interview met The Times of Israel benadrukte minister Karin Kneissl (partijloos) van Buitenlandse Zaken het belang van verzet tegen het antisemitisme en anti-zionisme. De EU moet ‘meer realisme’ tonen tegenover Israël, aldus de Oostenrijkse, die afgelopen zomer trouwde en de Russische president Vladimir Poetin over de vloer kreeg. Wenen zal in internationale fora blijven opkomen voor de belangen van Israël, zo maakte Kneissl duidelijk. Hiermee gaat Oostenrijk, dat momenteel EU-voorzitter is, de Verenigde Staten achterna.

Twee maten
“Ik weet dat veel Israëli’s het gevoel hebben dat, hoewel er sterke bilaterale banden zijn met een aantal Europese landen, de relatie met de EU in zijn geheel nooit volledig zijn potentieel kan waarmaken,” aldus Kneissl in het interview . “En daar is iets van waar.” Israël wordt vaak op een andere manier benaderd en behandeld dan andere staten. Er wordt te vaak gemeten met twee maten, zei ze, eraan toevoegend dat Europa’s betrekkingen met dit land ‘een injectie van wat meer realisme zouden kunnen gebruiken’. Oostenrijk wil zich daar voor inzetten. “De buren van Israël zijn geen Zwitserland en Liechtenstein. Het zou Europa goed doen om dit niet te vergeten,” verklaarde Kneissl, die zelf ooit in Jeruzalem studeerde.

Netanyahu naar Wenen
Het gesprek met Kneissl komt op een bijzonder moment. Oostenrijk is tot 1 januari 2019 EU-voorzitter en zou vorige week premier Benjamin Netanyahu verwelkomen. Hij bleef echter thuis vanwege de penibele situatie in zijn coalitieregering. Binnenkort vertrekt hij alsnog naar Wenen, onder meer om een conferentie tegen antisemitisme bij te wonen. De stap van Israël kan worden gezien als een gebaar van goede wil, omdat het land een diplomatieke boycot heeft lopen tegen Oostenrijkse regeringslieden van FPÖ-huize. Vorig jaar december sloten de ÖVP en FPÖ een coalitieregering. Omdat binnen die laatste partij nog antisemitische tendenzen zouden zijn, besloot Netanyahu tot de diplomatieke boycot. Kneissl werd door de partij voorgedragen als minister van Buitenlandse Zaken, maar is partijloos. Mede hierom willen de Israëli’s mogelijk wel zaken met haar doen. Intussen roept de Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz (ÖVP), alias de Wunderwuzzi, Israël op om de diplomatieke banden te herstellen.

Banden herstellen
Ook minister Kneissel benadrukt dat de oude situatie moet terugkeren. “Zoals ik al vele malen eerder heb gezegd, is het volledig aan Israël om te beslissen met wie zijn vertegenwoordigers zullen afspreken of niet. Ik respecteer dit volkomen. Dat gezegd hebbende, hoop ik dat het bezoek van premier Netanyahu aan Oostenrijk een goede gelegenheid zal zijn om een indruk te krijgen van deze regering en haar duidelijke inzet voor de veiligheid van Israël, en de strijd tegen het antisemitisme,” verklaarde de minister in het interview. Beide regeringspartijen zijn een commitment aangegaan om het voor Israël en de Joden op te nemen. “De antisemitisme-conferentie van volgende week is een klein voorbeeld van de vele stappen die wij nemen op dit gebied.” Volgens haar is de regering nog maar een jaar oud en zijn er al veel zaken bereikt. Ze hoopt dat de Israëli’s dit inzien. Uit peilingen blijkt dat een meerderheid van de Oostenrijkers het regeringsbeleid waardeert, aldus Kneissl.

FPÖ heeft schijn tegen
De publieke diplomatie van Kneissel is niet van vandaag. Eerder al liet FPÖ-leider en vicekanselier Heinz-Christian Strache zien dat hij een vriend van de Joden en Israël wil zijn. Zo bezocht hij het land een paar jaar geleden, toen hij nog in de oppositie zat. Hij deed toentertijd ook herinneringscentrum Yad Vashem aan, in Jeruzalem. De FPÖ heeft echter de schijn tegen, onder meer omdat Strache eerder zelf antisemitische uitspraken deed, en omdat de partij na de Tweede Wereldoorlog deels werd gevormd door oud-nazi’s (het andere deel werd gevormd door rechts-liberalen en vrijzinnigen). Voormalig FPÖ-leider Jörg Haider kwam uit een familie met nazistische wortels en bouwde als gouverneur van Karinthië goede banden op met de dictators Saddam Hoessein (Irak) en Muammar Ghadaffi (Libië), mannen die niet bekend stonden voor hun liefde voor Israël. Omdat er nog steeds een sterke Duits-nationalistische stroming in de FPÖ aanwezig is, is de partij voor velen omstreden. Onder invloed van de FPÖ heeft Oostenrijk ook de banden aangehaald met Rusland. Zo kwam de Russische president Poetin afgelopen zomer zelfs op bezoek bij de bruiloft van minister Kneissl.

Amerika en Orbán achterna
Het nieuwe buitenlandse beleid van Oostenrijk sluit vrijwel naadloos aan bij dat van de Verenigde Staten, dat sinds de komst van president Trump duidelijk pro-Israëlisch is. In vrijwel alle dossiers hebben de Amerikanen het voorkeur van de twijfel aan de Israëli’s gegeven en ook verplaatste Trump zijn ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem. In de VN-veiligheidsraad nam zijn woordvoerder Nikki Haley het geregeld op voor Israël door de andere landen van dubbele standaarden te beschuldigen. Naast Amerika en Israël willen ook landen als Hongarije, Tsjechië en Slowakije grote vrienden van Israël zijn. Deze landen nemen het op voor het land, en overwegen ook om hun ambassades te verplaatsen. De Tsjechen en Slowaken openden al een consulaat in Jeruzalem. Binnen Europa zijn het momenteel vooral de rechts-nationalistische leiders die het meest pro-Israëlisch zijn. Politici als Geert Wilders en Marine Le Pen hebben bewondering voor het land, en zien het land als de ultieme frontstaat in de ‘strijd tegen de islam’.