Iconen – commentaar Esther Voet

‘Terwijl ik dit commentaar schrijf, gaat u wel of niet stemmen, voor of tegen de associatieovereenkomst met Oekraïne. Het zijn bewogen tijden. Er is rumoer, onrust, onvrede, stuurloosheid, zelfs in ons toch zo aangeharkte Europa, waarvan velen lang hebben gedacht dat we het toch redelijk voor elkaar hadden.

We maakten decennia mee van groeiende welvaart en bomen tot in de hemel. Kunt u zich nog het optimisme herinneren toen we het millennium vierden? 2000! Het was voor Sting zelfs aanleiding om “A brand new day” op de plaat te zetten: een nieuwe start.

En toen kwam in 2001 9/11 en daarna de bankencrisis, waar we net uit leken te komen toen de vluchtelingencrisis uitbrak. Ik vraag me af hoe Jules Schelvis naar die ontwikkelingen heeft gekeken. De man van Sobibor, die aan het begin van zijn leven de ergste horror meemaakte. Hebben al die ups en downs daarna hem nog wezenlijk geraakt? In dezelfde week waarin het Comité 4 en 5 mei, onder het nieuwe voorzitterschap van Gerdi Verbeet, een ‘denkboek’ voor kinderen uitreikte in Madurodam om kinderen de lessen te leren uit de Tweede Wereldoorlog, eindigde Schelvis’ levenspad. Tot op het laatst had hij kinderen zijn verhaal verteld. Omdat hij het allemaal met eigen ogen had gezien. De uitdaging voor ons is om dat wat voor velen ver weg lijkt, dichtbij te halen. Voor een kind lijkt 76 jaar een eeuwigheid. Dat is het niet.

Dichter bij huis overleed deze week ook mijn mentor Rickie Moore, een Joodse, geboren en getogen in Brooklyn, die met haar man Henry zo’n 25 jaar geleden besloot naar Nederland te komen, omdat ze het hier zoveel fijner vond. Hoewel ze onze taal nooit machtig werd, heeft ze als psycholoog enorm veel betekend voor velen in niet alleen Nederland, maar in heel Europa. Met haar wijsheid en humor veranderde ze hun leven blijvend en leerde ze ons ook hoe prachtig mensen kunnen zijn. Een van haar uitspraken: “God, what a great idea it was to make us all different.” ‘Anders’ was bij haar geen synoniem voor ‘fout’. Zowel Schelvis als Moore haalden het uiterste uit het leven. Ik hoop dat hun belangrijke lessen zullen voortleven.
Baroech dajan ha’emet.’

Dit artikel verscheen als hoofdredactioneel commentaar in het Nieuw Israëlietisch Weekblad. Het NIW is een partner van Jonet en publiceert artikelen op deze site. Deze week in het blad:

Internationaal 12. Bliksembezoek
Natan Sharansky bezocht ons land afgelopen week. In de eerste plaats om Christenen voor Israël te bedanken, maar ook om de banden met de Joodse gemeenschap aan te halen.

Opinie 13. Verontrustend
Max van Weezel maakt zich zorgen over het Israëlische leger, dat veel cynischer en wantrouwender is dan 50 jaar geleden. Steeds vaker is er sprake van morele degeneratie, vindt hij.

Onderwijs 19. Wat is menselijkheid?
Elk mens individueel bekijken om te zien waar zijn unieke mogelijkheden liggen om te leren. Dat is waar het Reuven Feuerstein om te doen was. Een gesprek met zijn zoon Rafi .

Cultuur 26. Koren op ieders molen
Nederland kent veel meer Joodse koren dan je zou denken. Een groot deel ervan zong vorige zondag mee tijdens de jubileumeditie van het Korenfestival in de Amsterdamse LJG.