Transportwagons Westerbork terug in Drenthe

Drie oude transportwagons die in de Tweede Wereldoorlog waarschijnlijk zijn gebruikt voor deportatie van Joden, Sinti en Roma zijn aangekomen in Nederland. De Koninklijke Landmacht vervoerde de voertuigen in de nacht van maandag op dinsdag met ondersteuning van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Ze kwamen vanuit het Duitse Staßfurt en reden naar het defensiecomplex in Coevorden. Met de wagons wil de directie van het museum laten zien, waarin de vermoordde slachtoffers van de Sjoa en Porajmos vervoerd werden.

De wagons worden eerst in het Drentse Coevoerden gerestaureerd om ze later op het oorspronkelijke spoortracé nabij het terrein van kamp Westerbork te plaatsen. In 2015 gebeurde dat ook al eens met twee andere wagons, die nu op het terrein van het voormalige doorvoerkamp staan. Uit één daarvan klinken tegenwoordig elke dag de namen van de circa 103.000 Nederlandse Joden en 245 Sinti en Roma, die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gedeporteerd en vermoord. De wagons wegen 11.000 kilo per stuk en zijn zeker 4.10 meter hoog, te hoog voor de meeste bruggen. Voor het vervoer van de wagons op zes vrachtwagens worden daarom eerst de daken verwijderd.

In de Tweede Wereldoorlog werd kamp Westerbork gebruikt als verzamelkamp voor Joden, Sinti en Roma, die moesten worden vervoerd naar de vernietigingskampen in Midden- en Oost-Europa. Elke dinsdag kwam er een trein met ‘beestenwagons’, die de mensen ophaalde en onder erbarmelijke omstandigheden vervoerde naar onder meer Auschwitz. De treinen zijn nog steeds bekend, onder andere van films, foto’s en documentaires. Ook in Utrecht staat een dergelijke wagon, waar het verhaal te horen is van Sjoa-overlevende Bloeme Evers. Deze wagon staat in het Nationaal Spoorwegmuseum. De Nederlandse Spoorwegen waren in de jaren ’40-’45 mede schuldig aan het vervoeren van Joodse, Sinti en Roma-burgers.