Brandbommen op synagoge van Göteborg

De synagoge in het oude centrum van de Zweedse stad Göteborg is aangevallen met brandbommen. Terwijl gemaskerde mannen molotovcocktails over de muur gooiden was er in het gebouw een jongerenfeest aan de gang. In paniek vluchtten alle jongelui naar de kelder. Niemand raakte gewond, onder meer omdat de brandbommen in de tuin terechtkwamen en door de regen doofden. De politie hield later drie mannen aan op verdenking van poging tot moord. Volgens ooggetuigen ging het om zeker twintig gemaskerde jongeren die de daad pleegden.

Na hun mislukte aanslag stoven de vermoedelijke daders uiteen. De politie kamde het centrum van Göteborg uit en hield uiteindelijk dus drie mannen aan. Allen hebben vermoedelijk een moslimachtergrond. Ze zijn voor verhoor meegenomen naar het politiebureau. Volgens de Zweedse politie lijkt het er niet op dat er nog meer mensen verdacht zijn, zo meldt de Zweedse publieke omroep SVT. Ook wil de politie niets kwijt over de achtergrond van de verdachten. Sinds de aanval wordt de sjoel extra bewaakt door agenten. Tegelijkertijd zijn de veiligheidsmaatregelen bij sjoels elders in Zweden verscherpt.

Ooggetuigen
Dvir Maoz is jeugdleider bij de lokale Joodse Assemblee. Hij was in de tuin om jongeren te begroeten. “Plotseling zag ik in mijn ooghoek een vuurbal vliegen. Ik begreep meteen dat het een aanslag was,” zegt hij tegen de Zweedse krant Expressen. Na het waarschuwen van een bewaker richtte Dvir zich op het verzorgen en kalmeren van de jongeren. “Ze waren bang, want geen van hen heeft eerder een aanval meegemaakt. We waren daar tot half twaalf. Toen vertelde de politie ons dat het veilig was om te vertrekken.”

De krant GT sprak met een moeder wiens dochter in het pand was. “Ik ontving een berichtje van haar. Ze schreef: mama ik word bang.” Volgens de moeder werd er altijd al op de Joodse feesten gelet. “De bewaking vertelde de jongeren om door de kelder te rennen. Ze zaten daar vast. Mijn dochter zei dat het naar gas ruikt. Het was buitengewoon onaangenaam. Iedereen is altijd bang geweest dat zoiets zou kunnen gebeuren.” De ouders van de jonge mensen hadden een sms moeten ontvangen zodra het feest voorbij zou zijn, zodat ze hun kroost hadden kunnen ophalen. Dat ging niet door. “Niemand mocht de ruimte alleen verlaten.” Uiteindelijk haalden de ouders hun kinderen veilig op.

Allan Stutzinsky is voorzitter van de Joodse Assemblee van Göteborg. Hij was aanwezig tijdens de mislukte aanslag. Hij zag de gemaskerde mensen wegrennen. “Er waren tientallen gemaskerde mensen die brandende voorwerpen op de binnenplaats gooiden,” zegt hij. Volgens Stutinsky heeft de aanval vermoedelijk te maken met het besluit van de Amerikaanse president Donald Trump om Jeruzalem te erkennen als hoofdstad van Israël. “Wanneer er dingen in Israël gebeuren, dan moeten wij in Zweden extra alert zijn.” Gemeenteraadslid Jonas Ransgård (Moderate) betreurt wat er gebeurd is: “Ik vind het zo erg dat Joden in Zweden verantwoordelijk worden gehouden voor wat Israël denkt dat goed of fout is.”

Demonstraties
In het Scandinavische land is het al een paar dagen onrustig. Na het besluit van Trump zijn met name moslimmigranten en pro-Palestijnse activisten in de steden de straat op gegaan. Er waren demonstraties in Malmö en Stockholm. Op vrijdagavond verzamelden zo’n tweehonderd demonstranten zich in Malmö. Bij de protesten werden verschillende bedreigingen tegen de Zweedse Joden uitgesproken. De politie heeft een rapport opgemaakt over haat tegen mensen. “We willen onze vrijheid terug en we gaan de Joden neerschieten,” scandeerden de demonstranten. In Stockholm werd zaterdag gedemonstreerd. Die demonstratie verliep rustiger, maar ook daar ging een Israëlische vlag in de fik.

Niet alleen in Zweden, maar ook in Duitsland zijn er al demonstraties geweest. In Berlijn trokken pro-Palestijnse demonstranten – voornamelijk met een Turkse en Arabische achtergrond – op naar de Brandenburger Tor. Op de Pariser Platz zwaaiden ze met Palestijnse vlaggen en schreeuwden ze leuzen tegen Israël en ‘de Joden’. Niemand werd opgepakt. Sommige demonstranten hadden hun kinderen bij zich en hielden hun baby’s in de lucht. In Nederland zijn er vooralsnog geen demonstraties geweest. Wel viel een asielzoeker van Palestijnse komaf een kosjer restaurant aan met een honkbalknuppel. Hij is inmiddels op vrije voeten gesteld.