‘Belgisch Koningshuis moet ook rekenschap afleggen’
Directeur Rudi Van Doorslaer van het Belgische Studie- en documentatiecentrum voor Oorlog en de hedendaagse Maatschappij (SOMA) stelt in een interview met het weekblad Knack dat de Koninklijke familie van België rekenschap moet afleggen voor haar rol in de Tweede Wereldoorlog. Ook de Belgische katholieke kerk zou dit moeten doen, zo stelt Van Doorslaer. In de oorlog waren de monarchie en de kerk ‘de morele leiders van het land’.
“Koning Albert II hoeft zijn vader niet persoonlijk terecht te wijzen. Maar aan Leopold III hebben de Antwerpse academici Jan Velaers en Herman Van Goethem al jaren geleden een fundamentele studie gewijd. Wie de paragrafen met Leopolds visie op de Joden samenpuzzelt, ziet een coherent beeld. Dat leert ons dat Leopold III niet meer in de democratie geloofde en dat er ook bij hem een latent antisemitisme meespeelde”, aldus Van Doenslaer in het blad. Wat de toenmalige koning deed in het verhaal van de Jodenvervolging, en vooral niet deed, lag in het verlengde van wat de magistraten en secretarissen-generaal destijds deden. “En dat lag dan weer in het verlengde van wat voor de Belgische elite om pragmatische en ideologische redenen aanvaardbaar leek.”
In tegenstelling tot de Nederlandse Koninklijke familie bleef koning Leopold III met zijn familie in zijn land toen de Duitsers binnen vielen. De vorst stelde dat hij, als oppperbevelhebber van de strijdkrachten, bij zijn volk moest blijven. Hij zag een mogelijke vlucht naar Groot-Brittannië niet als optie. Jarenlang bleef Leopold met zijn gezin ‘gegijzeld’ in het paleis. Tegen het einde van de oorlog namen de Duitsers hem mee naar Duitsland, waar de koning in een kasteel verbleef. De kinderen gingen door naar het neutrale Zwitserland. Na de oorlog keerde hij niet terug, maar woonde hij enkele jaren ook in Zwitserland. Veel Belgen vonden Leopold een collaborateur, waardoor hij het onverstandig vond om terug te keren. Toen hij in 1950 toch terug kwam, braken er onlusten uit. Langzaamaan verviel België in een bijna-burgeroorlog. Na een referendum werd duidelijk dat een meerderheid van Franstaligen hem niet meer wilde als koning, waardoor zijn 21-jarige zoon Boudewijn in 1951 de troon besteeg.
Bronnen: Joods Actueel / Knack
