Bewoners naar rechter om ‘struikelsteen’
Bewoners in Amsterdam Oud-Zuid willen de struikelsteen voor hun deur weg hebben, omdat de voortdurende confrontatie met het verleden te belastend zou zijn. Ze stapten naar de rechter.
Je loopt er drie keer langs voordat je hem ziet liggen: het gedenksteentje voor een 51-jarige accountant, die in februari 1945 in Bergen-Belsen werd vermoord. Toch willen de mensen die nu wonen in het voormalige huis van de man in de Concertgebouwbuurt het steentje weg hebben.
Wat precies de reden is dat de huidige bewoners aanstoot nemen aan de zogenaamde ‘struikelsteen’ is niet bekend: zij waren vrijdag niet bereikbaar voor commentaar, zo meldt Het Parool. Uit de juridische stukken blijkt dat zij de voortdurende confrontatie met het verleden psychisch te belastend zouden vinden. Er is geen directe link met de oorlog, zeggen betrokkenen.
Volgens de twee bewoners vormt de gedenksteen voor hun deur een onredelijke belasting voor hun privéleven en dat van hun kinderen. Tijdens een rechtszaak voor de voorzieningenrechter stelden zij voortdurend te worden geconfronteerd met de deportatie en moord op een voormalige bewoner van hun woning.
Privacy
Ook voelen zij zich aangetast in hun privacy, omdat veel voorbijgangers ‘indringend’ naar de woning zouden kijken. Om die reden zijn de ramen van de woning aan de zijde van de steen afgeschermd. Ook stellen de bewoners dat de plaatsing van de steen de sfeer in de buurt zou hebben aangetast.
De aanwezigheid van het messing steentje van tien bij tien centimeter, met de naam van de veelal Joodse bewoners die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn gedeporteerd en in de concentratiekampen zijn vermoord, zou zelfs zo belastend zijn dat de bewoners een verhuizing overwegen als hij niet op korte termijn wordt verwijderd.
Stadsdeelbestuurder Sebastiaan Capel betreurt de gang naar de rechter door de bewoners. Hij heeft hen recentelijk nog uitgebreid gesproken. “Ze zijn zéér emotioneel en willen dat de steen helemaal wordt verwijderd. Omdat we begrepen dat steen bij hen veel losmaakte, hebben we hem verplaatst naar de stoeprand, zo ver mogelijk van de voordeur af. Maar verder kunnen we niet gaan: het idee is dat deze stenen voor de woning liggen. We kunnen hem niet verplaatsen naar de overkant, al was het maar omdat mensen daar er ook bezwaar tegen hadden.”
De voorzieningenrechter concludeerde dat hij niet in staat is de belangen van de bewoners af te wegen tegen het belang van het plaatsen van de gedenksteen en verwees door naar de privaatrechter.
Stadsdeel Zuid gaf drie jaar geleden toestemming tot plaatsing na een aanvraag door leden van de Loge waar de 51-jarige man lid van was. Het stadsdeel heeft als beleid dat de huidige bewoners worden geïnformeerd. In Amsterdam Centrum geldt dat de bewoners toestemming moeten geven.
In Amsterdam liggen, op initiatief van nabestaanden of bewoners, inmiddels vierhonderd struikelstenen en ook dit weekeinde zal kunstenaar Gunter Demnig 47 nieuwe exemplaren plaatsen in stoepen in Centrum, Zuid en Oost.
Tot nu toe werd twee keer bezwaar gemaakt tegen een struikelsteen, zegt Paul de Haan, die het plaatsen van de stenen regelt. Een man maakte bezwaar omdat zijn echtgenote tijdens de oorlog in Auschwitz heeft gezeten. “Zij kon het niet opbrengen om iedere dag over een gedenksteentje te stappen waar Auschwitz op stond. We zijn daar in overleg uitgekomen en hebben de steen aan het begin van de straat gelegd.”
In een tweede geval wilde een hotel niet dat er een steen voor hun voordeur zou komen omdat dat niet ‘gezellig’ zou zijn voor de toeristen. Dit bezwaar is terzijde geschoven en de steen is gewoon geplaatst.
