Boek Bornse synagoge gepresenteerd
Stevine Groenen heeft zondag haar boek over de Bornse Synagoge gepresenteerd, precies twintig jaar na het vorige boek van Jaap Grootenboer. Waar in zijn boek de geschiedenis begint met het verhaal van de stichter Salomon Jacob Spanjaard, begint het boekwerk van Groenen met de geschiedenis van de Joden in Overijssel.
De geschiedenis van de Bornse synagoge
Het boek van Grootenboer is reeds lang uitverkocht en er was dus behoefte aan een nieuw boek. Schrijfster Groenen heeft met hulp van hem en anderen een boek geschreven in heldere taal, vrij van sentimenten. Ze vertelt heel feitelijk hoe de Joden in Borne leefden. Het “Bornse Veld”, grofweg gelegen tussen de huidige Sint Stephanuskerk en het Witte Huis, was de oorspronkelijke vestigingsplek van de Joden. Jacob Salomon Spanjaard kwam daar ook als eerste aan bij de toenmalige leider van de Joodse bevolking David van Gelder. Hij trouwde met Van Gelders dochter Sara en langzamerhand werd zijn welstand groter. De Joodse gemeenschap groeide ook en Spanjaard wilde daarom graag een gebouw neerzetten voor de Joodse eredienst. Tot dusverre vonden de diensten in het woonhuis van dorpsgenoot Van Gelder plaats. Het lukte Spanjaard om voldoende geld te verzamelen voor de bouw. De bouwtekening is ook van zijn hand. Niet alleen de gemeenschap doneerde, maar ook de Bornse bevolking hielp mee.
In het boek van Groenen worden de bouw, de inrichting en de bouwvakkers uitvoerig beschreven. Het unieke sjoelcomplex, een naastgelegen badhuis, een schoolgebouw en een schoolmeesterwoning zijn goed omschreven, zo vindt BorneBoeit.nl. ‘Het dorp mag trots zijn op het complex, want het is het enige in Nederland dat zo compleet nog bestaat’, aldus de schrijver van de site.
De feestelijke presentatie
In een goed gevulde voormalige synagoge vertelde schrijfster Groenen dat het bestuur haar verzocht om een nieuw verhaal over het gebouw te maken. Ze kreeg het voor elkaar om nieuwe inzichten te verwerken. Voor de boekpresentatie werd zondag het zilverwerk dat ooit bij de synagoge hoorde, tentoongesteld. De zilveren stukken worden tegenwoordig in Enschede bewaard, maar komen in de toekomst misschien terug naar Borne. Voor Groenen zelf is de Bornse sjoel een plek om tot rust te komen. De sereniteit van het huis van samenkomst spreekt haar aan. Ze vindt het mooi dat de sjoel ook gebruikt wordt voor tentoonstellingen, lezingen en voorstellingen.
Groenen gaf aan dat ze het boek niet alleen gemaakt heeft. Cato van der Bij coördineerde alles en ook anderen droegen een steentje bij. Met een bloemetje bedankte zij hen aan het einde van de presentatie.
Bron: BorneBoeit
