CJO tegen Halsema over Gaza-uitspraak: u splijt Amsterdam

Het Centraal Joods Overleg (CJO) is niet te spreken over de oproep van burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) aan het kabinet om harder te zijn tegen Israël. Los van dat de gemeente hier niets mee te maken heeft, zorgt de politica ook voor een spijtzwam onder bevolkingsgroepen, aldus de Joodse parapluorganisatie. Verder sprak ze van ‘genocidaal geweld’, iets wat het CJO verwerpt. De organisatie is erg teleurgesteld in haar.

De verklaring van Halsema over Gaza helpt niet om de verschillende bevolkingsgroepen van Amsterdam bij elkaar te brengen, zegt CJO-voorzitter Chanan Hertzberger. De politica sprak tevens over ‘genocidaal geweld’. “Wij werpen deze uitspraak verre van ons aangezien nog geen enkel internationaal erkend rechtsorgaan deze term officieel geuit heeft. Verwijzing naar de directeur van het NIOD maakt de uitspraak niet waar.”

Ander beleid

Het CJO, dat een brief schreef aan de burgemeester, mede namens de Joodse Gemeente Amsterdam, de Liberaal-Joodse Gemeente en Portugees-Israëlitisch Gemeente, vraagt Halsema wat zij denkt te bereiken als zij de regering oproept jegens de Israëlische regering een ander beleid te voeren. ‘Wat als Nederlandse burgemeesters verschillende, misschien tegenstrijdige, oproepen aan Den Haag gaan doen?’

Conflict niet naar hier

De koepel van Joods Nederland is teleurgesteld dat de Amsterdamse burgemeester er juist nu voor kiest om een buitenlands conflict – waarvan nadat de oorlog in Gaza uitbrak, zij keer op keer zelf heeft gezegd dat we die niet naar Amsterdam moeten halen – tóch zo nadrukkelijk en ongenuanceerd onze stad binnen te brengen, aldus de organisatie in een persbericht.

Angst

Hertzberger: “Dat de burgemeester van Amsterdam zulke bewoordingen kiest over deze buitengewoon complexe en tragische geopolitieke situatie, is in strijd met uw herhaaldelijke oproepen te streven naar een verbindend Amsterdam. Het is zeer de vraag of u met uw stellingname het gevoel van isolement, onbegrip en angst binnen de Joodse gemeenschap, waarvoor u evengoed verantwoordelijk bent wegneemt.”

Antisemitisme

Sinds oktober 2023 wordt het geëxplodeerde antisemitisme in de hoofdstad niet teruggedrongen, vindt het CJO, dat met de drie Joodse gemeenten teleurgesteld is in de houding van Halsema in deze moeilijke tijden. “En tegen dat antisemitisme, zo zegt u elke keer weer, zult u blijven strijden.  Uw houding versterkt bij veel Joodse Amsterdammers het gevoel niet gezien of gehoord te worden, in een stad waar zij zich toch al steeds minder veilig voelen.”

Analyse

Halsema staat erom bekend de publiciteit op de zoeken in het debat, terwijl zij volgens critici als burgemeester beter bij haar leest kan blijven. De gemeente Amsterdam gaat niet over het internationale beleid van Nederland en begeeft zich met dit soort uitspraken of acties op hellend vlak. Tegelijkertijd jaagt Halsema hiermee de Joodse gemeenschap in de gordijnen.

De relatie tussen Halsema en de vier genoemde Joodse organisaties is geregeld aan onnodige spanningen onderhevig. Het ging vaker mis, onder ander met demonstraties van pro-Israëlische en pro-Palestijnse activisten. Ook de opening van het Nationaal Holocaustmuseum liep mede onder haar toeziend oog in de soep. Sjoa-overlevenden werden antisemitisch bejegend door activisten die te dichtbij mochten demonstreren.

De vraag is wanneer het punt komt dat georganiseerd Joods Nederland en Amsterdam niet meer met Halsema wil praten of samenwerken. Er zijn teveel incidenten en het vertrouwen wordt te vaak op de proef gesteld. Wel zijn er hoogtepunten, zoals de officiële excuses van onlangs voor de rol van de gemeente in de Jodenvervolging en Tweede Wereldoorlog. Halsema zegde daarbij een genoegdoening van 25 miljoen euro toe.

Beide spelers hebben elkaar nodig, goedschiks en kwaadschiks. Toch blijft de situatie die Halsema creëert ongelukkig. Velen in Joods Amsterdam denken met weemoed terug aan de tijd van burgemeester Eberhard van der Laan (PvdA) die meer hart leek te hebben voor de noden van Joodse burgers. Zij noemden hem terecht ook hun burgervader.