De Joodse stem: GroenLinks Amsterdam

In het kader van de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart heeft Jonet in Amsterdam en Amstelveen vier stellingen rond Joodse thema’s aan de grootste politieke partijen voorgelegd. Vandaag is het de beurt aan GroenLinks in Amsterdam, in deze serie met de naam ‘De Joodse stem’. Lijsttrekker Rutger Groot-Wassink wil dat Holocaust-educatie verplicht wordt op alle Amsterdamse scholen en dat de gemeente zich daarvoor hard gaat maken. Ook moet de gemeente zich niet bemoeien met de boycot van Israëlische producten en bedrijven.

1. Veiligheid
Op het gebied van beveiliging van Joodse instellingen is in de laatste periode veel te doen geweest. Zo vindt de Joodse gemeenschap dat Joodse instellingen financiële compensatie moeten krijgen voor de hoge beveiligingskosten die zij maken. Per jaar is de gemeenschap circa een miljoen euro kwijt aan deze kosten. Ondanks dat het Rijk niet wil bijdragen aan de kosten (minister Opstelten van Veiligheid en Justitie vindt dat er geen sprake is van structurele dreiging) betalen de gemeente Amsterdam en stadsdeel Zuid wel mee aan de beveiliging. Vandaar de vraag aan u: moet de gemeente doorgaan met het bekostigen van de Joodse veiligheid? Zo ja, waarom?

RGW: ‘GroenLinks wil een veilig Amsterdam, dus uiteraard ook voor Joodse instellingen. Helaas is een hoog niveau van beveiliging, met de daarmee gepaard gaande kosten, nodig. GroenLinks vindt dat de gemeente bij moet dragen aan de veiligheid van Joodse instellingen. Zoals we dat ook zouden doen voor andere religieuze instellingen. En dus moet de gemeente bijdragen aan de kosten voor de veiligheid. Ook vinden we dat de gemeente het overleg met het ministerie van Justitie & Veiligheid steeds opnieuw moet aangaan. Tegelijkertijd is het belangrijk hard te werken aan het voorkomen van die onveiligheid, door bijvoorbeeld samenwerking tussen scholen en politie te stimuleren.’

2. Holocaust-educatie
In de afgelopen jaren is het curriculum over de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust op meerdere middelbare scholen onder druk komen te staan. Er zijn docenten die het onderwerp ‘Jodenvervolging’ niet behandelen omdat ze angst hebben voor negatieve reacties van leerlingen. Vooral het conflict tussen Israël en de Palestijnen zorgt ervoor dat steeds meer leerlingen niet meer open staan voor dit thema en negatief reageren. Zowel op zwarte als witte scholen komen deze situaties voor. Toch is het zo dat de Sjoa en Jodenvervolging essentiële onderdelen zijn van de Nederlandse geschiedenis en leerlingen inzicht kunnen geven in de gevaren van discriminatie en uitsluiting. De vraag: Zou het goed zijn als de gemeente Holocausteducatie aanmoedigt en het scholen verplicht stelt om met hun leerlingen naar het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam te gaan?

GRW: ‘GroenLinks vindt het onacceptabel dat er kinderen zijn die niet meer onderwezen worden over de Holocaust. Dat geldt voor heel Nederland, en zeker voor  Amsterdam, gezien de bijzondere band tussen de stad en het Joodse volk en door de onlosmakelijke verbondenheid met de zwarte bladzijde die het wegvoeren van al die duizenden Amsterdamse Joden is. De gemeente moet Holocaust-educatie verplicht stellen. De Holocaust zou onderdeel moeten zijn van het curriculum op alle Amsterdamse scholen. Juist omdat de uitsluiting van Joden in de Tweede Wereldoorlog een pijnlijk en pregnant voorbeeld is van de  gevaren van discriminatie en uitsluiting.’

3. Briet Mila
Na de discussie over een mogelijk verbod op de sjechita (de Joodse rituele slacht) woedt nu her en der een debat over een verbod op de Briet Mila (de Joodse jongensbesnijdenis). Tegenstanders zeggen dat dit ‘een ongewilde verminking’ is van kinderen, zonder stil te staan bij de religieuze waarde die dit heeft voor de Joden. In verschillende Europese landen wordt op nationaal en lokaal gebied gedebatteerd over een mogelijk verbod. Vraag: in uw gemeente wonen relatief gezien veel Joodse Nederlanders. Moet de gemeente stelling nemen tegen een mogelijk Nederlands verbod op de (Joodse) besnijdenis?

RGW: ‘Voor GroenLinks is het voorbarig om nu te praten over een verbod op de Joodse jongensbesnijdenis. In het algemeen vindt GroenLinks dat dergelijke ingrijpende besluiten die raken aan de godsdienstvrijheid, geen zaak is voor besluitvorming in de gemeente. Dergelijke discussies vergen grote zorgvuldigheid, afgewogen besluitvorming en een brede maatschappelijke discussie.’

4. Israël-boycots
Sinds enige tijd komt het vaker voor dat Nederlandse bedrijven en instellingen niet meer actief willen zijn in Israël vanwege het Israëlische nederzettingenbeleid in de Palestijnse gebieden. De concerns PGGM en Vitens hebben zich al teruggetrokken, en ook het ministerie van Buitenlandse Zaken ontmoedigt bedrijven om zaken te doen met Israëlische concerns die zich onder andere begeven in de Palestijnse gebieden. Vraag: het zou kunnen dat bedrijven uit uw gemeente voor hetzelfde dilemma komen te staan als bijvoorbeeld PGGM. Mogen zij zaken doen in Israël of niet? Moet de gemeente zo’n boycot ontmoedigen of juist ondersteunen?

RGW: ‘Onze partij moedigt maatschappelijk verantwoord ondernemen van harte aan. De Israëlische nederzettingen in Palestijns gebied zijn illegaal onder internationaal recht en staan vrede in de weg. Wij vinden het dan ook belangrijk dat de internationale gemeenschap druk uitoefent om de bouw en uitbreiding van nederzettingen tegen te gaan. Dat betekent niet dat wij voor een algehele boycot van Israël pleiten zijn of dat we vinden dat Nederlandse bedrijven nooit actief in Israël zouden mogen zijn. Zaken doen met bedrijven die in Israël actief zijn is geen probleem, maar we zouden het liever vermijden zaken te doen met bedrijven die actief bijdragen aan bouw, uitbreiding en instandhouding van de nederzettingen’ [bl].