Eerste Stolpersteine in Bennekom
De Duitse kunstenaar Gunter Demnig legt op vrijdag 11 augustus 21 Stolpersteine in Bennekom. Deze herdenkingstenen komen op adressen waar in de Tweede Wereldoorlog Joden zijn weggevoerd en later omgebracht. De eerste steen wordt in de stoep op de Alexanderweg aangebracht onder toeziend oog van burgemeester Cees van der Knaap, aldus bericht het Bennekoms Nieuwsblad.
Het boek Bennekom Joods Toevluchtsoord 1940-1945 van Kees Heitink en Ad Nooij dat in 2012 uitkwam, was voor de Historische Vereniging Oud-Bennekom (HVOB) de aanleiding om Stolpersteine in het dorp te plaatsen. In 2015 begon de projectgroep bestaande uit Bert Lever, Doriet Willemen, Chris den Ouden en Peter van der Molen met alle voorbereidingen. “Ik werd gevraagd door mijn buurman en HVOB-lid Peter van der Molen. Het leek hem wel iets voor mij en daar had hij gelijk in,” vertelt Willemen.
Het is volgens haar belangrijk om deze verhalen levend te houden. “Het heeft veel overeenkomsten met de huidige situatie in de wereld. Ook nu zijn er al die vluchtelingen en net als in de Tweede Wereldoorlog zijn de maatregelen niet heel vluchtelingvriendelijk.”
Het boek van Ad Nooij en Kees Heitink gaat over de Joden die tijdens de oorlog in Bennekom verbleven. Hiervan heeft een deel de oorlog niet overleefd. Ze werden opgepakt of meldden zich in goed vertrouwen en werden naar Kamp Westerbork gebracht. Van daaruit gingen ze naar Auschwitz of Sobibor waar ze werden vermoord. Voor hen plaatst Oud-Bennekom nu herinneringsstenen met een messing plaatje op de bovenkant in de stoep. Hierin staan de basisgegevens van mensen die de nazi-terreur niet overleefden.
Na intensief onderzoek waar de stenen moesten komen, kreeg elk werkgroeplid een aantal van de acht adressen onder zijn hoede. “We hebben geprobeerd het levensverhaal van alle personen te achterhalen en nabestaanden op te sporen,” vertelt Doriet Willemen. Zij deed dit onder meer voor het adres op de Alexanderweg waar ook de eerste steen wordt gelegd. “Het ging om de familie Lucas, bestaande uit vader, moeder en een jongetje van vijf jaar. Na verschillende woonplekken kwamen ze in Bennekom terecht. De vijfjarige Robert verbleef echter in een andere plaats en werd daar opgepakt en dat is de aanleiding dat ook zijn ouders werden ontdekt.”
Eind september wordt een boek gepresenteerd met daarin de levensverhalen van alle 24 mensen die een Stolperstein krijgen. Voorafgaand aan deze bijeenkomst worden de laatste drie stenen op de Bosbeekweg geplaatst.
