Europese Commissie kondigt sancties tegen Israël aan

Na de rede van Ursula von der Leyen van vorige week, waarin ze maatregelen tegen Israël aankondigde, heeft de Europese Commissie de Europese Raad haar voorstel ingediend om handelsdelen uit van de associatieovereenkomst tussen de EU en Israël op te schorten. Ook komen er sancties tegen terreurgroep Hamas, gewelddadige kolonisten en extreemrechtse Israëlische ministers.

De Commissie stopt ook haar geldsteun aan Israël, met uitzondering van steun aan het maatschappelijk middenveld en Yad Vashem. ‘Concreet heeft dit gevolgen voor toekomstige jaarlijkse toewijzingen tussen 2025 en 2027, alsook voor lopende institutionele samenwerkingsprojecten met Israël en projecten die worden gefinancierd in het kader van de regionale samenwerkingsfaciliteit EU-Israël’, aldus een persbericht.

Gegijzelden

“De gruwelijke gebeurtenissen die dagelijks in Gaza plaatsvinden, moeten een halt worden toegeroepen,” zegt Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. “Er moet een onmiddellijk staakt-het-vuren komen, onbeperkte toegang voor alle humanitaire hulp en de vrijlating van alle gegijzelden die door Hamas worden vastgehouden.” Ze benadrukt dat de EU nog steeds voorstander van een tweestatenoplossing is.

Personen

“In overeenstemming met deze principiële toezeggingen en rekening houdend met de ernstige recente ontwikkelingen op de Westelijke Jordaanoever, stellen wij voor de handelsconcessies met Israël op te schorten, extremistische ministers en gewelddadige kolonisten sancties op te leggen en de bilaterale steun aan Israël op te schorten,” zegt Von der Leyen.

Goederen

De voorgenomen opschorting slaat op de belangrijkste handelsbepalingen in de associatieovereenkomst. Het betekent in de praktijk dat Israël zijn open toegang tot de EU-markt zal verliezen. Op Israëlische goederen zullen heffingen komen van het niveau dat wordt toegepast op elk ander derde land waarmee de EU geen vrijhandelsovereenkomst heeft.

Zwarte lijst

Ook komt er een zwarte lijst tegen personen, onder wie extremistische ministers en gewelddadige kolonisten uit Israël. Eerder waren er al Europese sancties tegen dergelijke kolonisten ingesteld. De Hamas-top komt eveneens op deze zwarte lijst. De Europese Commissie kijkt naar tien bonzen uit het politbureau van de terreurorganisatie.

Kansen

Voor de sancties tegen personen is een unaniem besluit nodig van alle 27 EU-landen en voor het opschorten van de handelsvoordelen van Israël is een ruime meerderheid van lidstaten nodig. Dit alles valt nog te bezien: tot nu toe konden de EU-landen het niet eens worden over maatregelen tegen Israël. Onder meer Duitsland, Italië, Hongarije en Slowakije willen niet zo ver gaan. De verwachting is dat zij bij hun standpunt blijven.

Handelspartners

Niettemin is de EU de grootste handelspartner van Israël, goed voor 32 procent van de totale handel van Israël in goederen met de wereld in 2024. Op zijn beurt is Israël de 31ste grootste handelspartner van de EU. In 2024 bedroeg de totale handel in goederen tussen de EU en Israël 42,6 miljard euro. In hetzelfde jaar voerde de EU voor 15,9 miljard euro aan Israëlische goederen in. De handel in diensten tussen de EU en Israël bedroeg in 2023 zeker 25,6 miljard euro.