Felix Rohatyn (91), de bankier die New York redde, is overleden

Felix Rohatyn is op 91-jarige leeftijd gestorven. De diplomaat, adviseur en investeringsbankier redde de stad New York in de jaren zeventig van de financiële ondergang. In die jaren kon de stad bankroet gaan, met alle gevolgen van dien. Hij ging als een ‘bedrijvendokter’ te werk en dwong bezuinigingen af die nodig waren om de stad in financieel opzicht weer gezond te krijgen. Na zijn tijd als bewindvoerder was Rohatyn onder andere de Amerikaanse ambassadeur in Frankrijk. Volgens zijn zoon is hij vredig gestorven aan ouderdom, ‘thuis in New York’.

Rohatyn werd in 1928 in Wenen geboren als zoon van de Pools-Joodse Alexander Rohatyn en zijn vrouw Edith Knoll. Zijn overgrootvader was opperrabbijn van Polen geweest. In de jaren dertig vluchtte de jongeman met zijn ouders naar Frankrijk. Oostenrijk was bij nazi-Duitsland gevoegd en voerde dezelfde anti-Joodse wetten door. Na de bezetting van Frankrijk, in 1940, reisde het gezin via Portugal, Marokko en Brazilië door naar de Verenigde Staten. Aldaar kon de Joodse vluchtelingenfamilie op adem komen en een nieuw leven beginnen.

Na zijn studie ging Rohatyn het bankwezen in, waar hij groeide binnen de bank Lazard, voorheen Lazard Freres. In 1975 werd hij benoemd tot voorzitter van de door de staat New York aangestelde gemeentelijke hulporganisatie. Deze bewindvoeringsfunctie, die hij tot 1993 bekleedde, gaf hem macht over belastingen en uitgaven in de grootste stad van Amerika. Dit moest gebeuren omdat de stad in de jaren zeventig bankroet dreigde te gaan. Indertijd was dit ongebruikelijk voor iemand die geen gekozen ambt bekleedde.

Als voorzitter van het bureau dwong Rohatyn af dat New York hervormingen doorvoerde, waaronder een bevriezing van het gemeentelijke loon en collegegeld aan de voorheen vrije City University van New York. Rohatyn schreef in het jaarverslag van het bureau dat het alternatief voor dergelijke bezuinigingen, die door veel New Yorkers werden bekritiseerd, ‘het faillissement voor de stad zou zijn geweest, wat oneindig veel hogere sociale kosten zou hebben gegenereerd’. Hij vergeleek zijn werk met dat van een chirurg. “Ik word gebeld als er iets kapot is,” zei hij tegen AP in 1978. “Ik zou moeten opereren en zo weinig mogelijk bloed op de vloer achterlaten.”

Tegen het einde van zijn tijd als bewindvoerder werd hij genoemd als potentieel minister van Financiën van de VS. Maar omdat hij tijdens de presidentsverkiezingen van 1992 de onafhankelijke kandidaat Ross Perot had gesteund, koos de toen pas gekozen Democratische president Bill Clinton voor partijgenoot Lloyd Bentsen. Wel benoemde Clinton hem tot de vicevoorzitter van de Fed – het Amerikaanse systeem van federale banken. Die functie bekleedde Rohatyn tot 1996, toen hij de diplomatie in ging en ambassadeur in Frankrijk werd. In 2000 werd hij hij afgelost door een Republikeinse ambassadeur.

In 2012, lang na zijn pensioen, werd Rohatyn benoemd tot voorzitter van de herstelcommissie na de ‘superorkaan’ Sandy. Deze orkaan had New York zwaar getroffen. Onder leiding van de oud-bankier en ex-diplomaat kon de wederopbouw beginnen. Anno 2019 ligt de stad er weer goed bij. Felix Rohatyn stierf deze maand in diezelfde stad, in zijn appartement op Manhattan. Hij werd 91 jaar oud.