Indringende getuigenis van een ‘forgotten refugee’
In het gebouw van de Joodse scholengemeenschap Maimonides is Edwin Shuker, vicevoorzitter van het Europees Joods Congres, aan het woord. De volle zaal is muisstil als Shuker vertelt hoe hij als tiener moest vluchten uit zijn geboorteplaats Bagdad, waar zijn familie de afgelopen tweeduizend jaar had gewoond. En hoe hij de Iraakse grens werd overgesmokkeld door taxichauffeur Massoud Barzani, de huidige president van de Koerdische Autonome Regio. De lezing over ‘The Forgotten Refugees’ is georganiseerd door het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), in het kader van de Israëlische jaarlijkse gedenkdag voor de uit Arabische landen verdreven Joden: 30 november.
Shuker werd in 1955 geboren in Bagdad. Zijn getuigenis, zo zegt hij zelf, staat symbool voor de vlucht en verdrijving van ruim 850.000 Joden uit de Arabische landen in de periode vanaf 1947. De meesten vluchtten naar Israël. Onder het publiek in Amsterdam bevinden zich echter ook lotgenoten, zoals de hoogbejaarde mevrouw Shabi, die in 1971 met haar gezin uit Irak naar Nederland vluchtte. En anderen, die bijvoorbeeld uit Egypte vluchtten en in Amsterdam terecht kwamen.
Op indrukwekkende en emotionele wijze vertelt Shuker over de barre en angstige reis, die het gezin op weg naar de vrijheid moest doorstaan. De reden voor hun vlucht komt uitgebreid aan bod: de talloze maatregelen van het regime in Irak in de jaren vijftig en zestig tegen de Joden. Als dieptepunt gold de openbare ophanging van tientallen onschuldige Joden op één van de centrale pleinen in Bagdad in 1969. Aan het bewind is dan inmiddels dictator Saddam Hussein.
Bekijk hier een documentaire over de vluchtelingen uit Arabische landen.
