Jacobs bedankt Winterswijkers voor steun en hulp
Jacobs was niet alleen in Winterswijk om het jubileum van de synagoge mee te vieren, maar ook om stil te staan bij het leed dat de Winterswijkse Joden gedurende de Jodenvervolging ten deel viel. In aanwezigheid van lokale bestuurders, leden van de Joodse gemeenschap en niet-Joodse streekbewoners sprak Jacobs over ‘een wonder’ dat er ondanks alles nog een ‘prachtig, authentiek gebouw staat’.
Jacobs benadrukte hoe levendig de Joodse gemeenschap van Winterswijk is geweest. ondertoon. “Op Jom Kippoer waren hier voor de Oorlog niet meer mensen in sjoel dan op een gewone sjabbat: omdat altijd iedereen aanwezig was. Een rijk Joods leven had Winterswijk. Met een unieke bibliotheek van Joodse Rabbijnse literatuur, kosjere slagerijen, kosjere bakkers, een rijk Joods verenigingsleven, een intens vrome Joodse Gemeenschap. Als ik hier nu sta hoor ik de muren met mij wenen. Zij zijn de stille getuigen van wat eens was en niet meer is”, aldus de opperrabbijn.
De Joodse Gemeente Winterswijk was, gelijk alle Joodse Gemeenten in Nederland, ernstig gedecimeerd na die afschuwelijke jaren ’40-’45. Jacobs: “De kwantiteit is miniem. Het is een keihard, in- en intriest gegeven, dat we slechts, tegen weerwil in, hebben te aanvaarden. Maar aan de kwaliteit wordt gewerkt. Erediensten kunnen slecht beperkt plaatsvinden vanwege het ontbreken van een minjan, het vereiste quorum van tien volwassen Joodse mannen. Maar desondanks heeft de sjoel zich een ereplaats weten te verwerven in Winterswijk en omgeving. Rondleidingen worden gegeven, er heerst een innige verstandhouding tussen de piepkleine Joodse Gemeente en de niet-joodse burgerij, de jeugd wordt bij de jaren ’40-’45 betrokken, educatieve boeken worden uitgegeven: opdat het nimmer weer zal geschieden.”
Dat er ondanks alles toch nog dit prachtige en authentieke sjoelgebouw bestaat, is volgens Jacobs een wonder. “Dat er nog steeds Joden wonen in deze stad is niet te begrijpen: en toch zijn we er nog, de Joodse Gemeente Winterswijk, trots, fier en bescheiden. Ondanks het recente zware verlies van de voorzitter Willem Voorink die zoveel baanbrekend werk heeft verricht om de, neen zijn, Joodse Gemeente Winterswijk overeind te houden. Maar ook gaan onze gedachten uit naar de bestuurders van het eerste uur: mevrouw Sientje van Gelder-Weiler, later voorzitter Max de Leeuw en de laatste voorganger van deze Gemeente de heer Sally Schwarz die hier veertig jaar lang is voorgegaan in de diensten, en naar vele anderen die zich hebben ingezet om te bouwen op de ruines van een vermoorde glorie.”
