Japanse en Nederlandse diplomaten postuum geëerd
In Brussel organiseerden de ambassade van Litouwen, de ambassade van Japan en de Nederlandse Ambassade gezamenlijk een internationale herdenkingsavond, met een lezing, een filmvoorstelling en een afsluitende receptie. Onderwerp van de avond was het verhaal van twee onbekende oorlogshelden: de Nederlandse honorair consul Jan Zwartendijk en de Japanse diplomaat Chihune Sugihara.
Zwartendijk en Sugihara hebben aan het begin van de Tweede Wereldoorlog meer dan 2.000 Oost-Europese Joodse burgers gered van een gewisse dood door hen, veelal tegen de politieke stroom in, reis visa te verstrekken. Hierdoor konden deze vluchtelingen via een route in Rusland de boot nemen naar veilige haven in Japan. Later verspreidden zij zich verder naar onder meer de VS, Australië, en Curaçao. In een tijd waarin Litouwen onder zware druk stond van Nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie, was dit een zeer moedige en gedurfde onderneming.
De Nederlandse ambassadeur Henne Schuwer onderstreepte in zijn toespraak de moed van deze ambtenaren om deze mensenlevens te redden, ondanks de mogelijke zware consequenties die dit voor hun eigen leven had kunnen hebben. Hij benadrukte daarbij dat de boodschap van moed en durf, mede in het licht van recente uitingen van intolerantie zoals de aanslag op het Joods Museum in Brussel op 24 mei jl., nog altijd actueel is. De nog levende zoon van Jan Zwartendijk, Rob Zwartendijk, bracht een emotionele getuigenis van zijn vader en vertelde over diens daden.
Al met al kwam met deze herdenkingsavond een relatief onbekend verhaal uit de Tweede Wereldoorlog tot leven. Aanwezig was o.a. de ambassadeur van Israël in België en Opperrabbijn Jacobs. De aanwezigheid van de Opperrabbijn werd apart vermeld en werd beschouwd, terecht, als een teken van diepe dankbaarheid voor de verzetsdaden van deze twee diplomaten die met groot gevaar voor eigen leven de diplomatieke regels overtraden.
