Oude Haagse Joodse buurt krijgt monument
Op het Rabbijn Maarsenplein in Den Haag wordt eind van dit jaar een monument onthuld ter herinnering aan de in de Tweede Wereldoorlog vermoorde Joodse Hagenaars. Volgens burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) is het van groot belang om hen op een waardige wijze, in het hart van de voormalige Joodse wijk van Den Haag, te kunnen herdenken. Daarom heeft het Haagse college van B en W op vrijdag een vergunning verleend aan de Stichting Joods Monument Den Haag voor de oprichting van een monument. Deze zal gemaakt worden door kunstenares Anat Ratzabi. “Eindelijk krijgt de tweede Joodse stad van Nederland een groot centraal Joods monument. Daar zijn wij erg blij mee,” aldus bestuurslid René Glaser van de Stichting.
Hoe ziet het er straks uit?
‘Het gedenkteken is symbolisch verbonden met de al bestaande gedenktekens op het plein, het Joods kindermonument en de plaquette “Rachel weent”. Het toont een deur op een kier in een muur voor de tuin van de Nieuwe Kerk. Op de deur wordt de zogeheten Amaleksculptuur aangebracht die nu nog aan de Gedempte Gracht te zien is’, zo meldt de Stichting in een persbericht. ‘Bij het herdenkingsmonument komen twee van onderaf belichte bronzen koffers te staan, die de deportatie van de Joodse inwoners van Den Haag symboliseren. Ook komt bij het nieuwe monument een herdenkingsplek met zes zitplaatsen, die staan voor de zes miljoen vermoorde Joden. Op elke zitplaats wordt aan beide kanten het symbool van één van de twaalf stammen van Israël aangebracht. Een bronzen plaquette geeft een korte toelichting op het monument’.
“De verschillende elementen stralen wederzijds betekenis naar elkaar uit, zodat ze een wezenlijke dialoog vormen en als zodanig complementeren ze elkaar,” vertelt kunstenares Ratzabi. “Aan de ervaring van de bezoekers wordt nog extra kracht verleend doordat de elementen niet al te bekende of voor de hand liggende iconen zijn, maar juist vragen en verwondering oproepen en zo ook onbewuste regionen raken.”
Educatie voorop
Het monument is een initiatief van de stichting Joods Monument Den Haag en wordt gefinancierd door diverse Haagse fondsen en de gemeente Den Haag. In samenwerking met het Museon, het Haags gemeentearchief en de Stichting Joods erfgoed Den Haag is er rond het nieuwe monument ook een educatief programma gemaakt, met onder meer een website voor het Haagse onderwijs. Met de site moeten scholieren worden bereikt. Zij kunnen dan op eigen wijze leren over de Jodenvervolging en de Tweede Wereldoorlog. Ook staat de situatie van toen in de Hofstad centraal.
Herdenken in de Hofstad
Op diverse plekken in Den Haag wordt al aandacht besteed aan het lot van de Joden in de Tweede Wereldoorlog, maar tot nu toe ontbrak het aan één centrale plek die herinnert aan alle omgekomen Joodse inwoners van de stad. Dat is de reden waarom de Stichting Joods Monument Den Haag het initiatief heeft genomen om midden in de oude Joodse buurt in Den Haag een gedenkteken op te richten. Tussen 1940 en 1945 is een groot deel van de Joodse bevolking gedeporteerd en vermoord in concentratiekampen. Ruim 14.000 Joodse Hagenaars zijn gedeporteerd, waarvan er zeker 12.000 zijn vermoord. Na Amsterdam kent Den Haag de meeste gedeporteerde en omgebrachte Joodse inwoners van Nederland. Ook enkele tientallen Sinti uit Den Haag werden in de oorlog weggevoerd en vermoord.
