Joodse Nobelprijs voor Sovjetdissident en politicus Natan Sharansky
Natan Sharansky krijgt de Genesis-prijs 2020 voor ‘zijn buitengewone, levenslange strijd voor politieke en religieuze vrijheden, met nadruk op de relevantie van zijn werk in de wereld van vandaag’. Dit meldt de Genesis Prize Foundation in een persbericht. Sharansky was een van de leidende figuren tijdens het verzet van de Sovjet-Joden, voor de val van het communistische land in 1991. In Israël ging hij de politiek in en werd hij een van de gezichten van de Russisch-Joodse gemeenschap.
De Genesis-prijs wordt ook wel ‘de Joodse Nobelprijs’ genoemd en wordt sinds 2013 jaarlijks uitgereikt aan Joden die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de Joodse wereld. De award wordt gefinancierd door een permanente schenking van honderd miljoen dollaar. De prijs eert ‘buitengewone individuen voor hun uitstekende professionele prestaties, bijdrage aan de mensheid en toewijding aan Joodse waarden’, zo heet het. “Zelfs in democratieën kunnen onze vrijheden niet als vanzelfsprekend worden beschouwd,” aldus voorzitter Stan Polovets van de stichting. “De idealen en visie van Natan zijn vandaag net zo relevant als in de jaren 1980 toen hij het totalitaire Sovjetregime overnam, en won.”
Wegens zijn mensenrechtenactiviteiten werd Sharansky in 1978 veroordeeld onder andere voor ‘spionage’ voor de Verenigde Staten, omdat hij als activist onder meer pleitte voor het recht van Sovjet-Joden om naar Israël te mogen emigreren. Na zijn veroordeling werd hij naar Siberië afgevoerd om negen jaar te werken als dwangarbeider. In 1986 verloor hij zijn staatsburgerschap en werd hij de Sovjetunie uitgezet. Hij emigreerde naar Israël, waar hij zich bij zijn echtgenote voegde. Van 1996 tot begin 2003 en van maart tot november 2006 zetelde Sharansky in de Knesset.
Eerdere winnaars van de Genesis-prijs zijn multimiljonair en politicus Michael Bloomberg, musicus Itzak Perlman en eigenaar Robert Kraft van de New England Patriots – een American Footbal-club. In de zomer van 2018 annuleerde de Genesis Prize Foundation de ceremonie nadat winnaar Natalie Portman zei dat ze Israël niet zou bezoeken vanwege de’ schrijnende’ ontwikkelingen in dat land. Ze kreeg te maken met een storm van kritiek van Joden die vinden dat Portman Israël juist moet eren en een gegeven paard niet in de bek moet kijken. Sharansky ontvangt de prijs op 18 juni 2020.
