Litouwen gaat Polen achterna en komt ook met een Holocaustwet
De regering van Litouwen bereidt een ‘Holocaustwet’ voor die kritiek op het Litouwse handelen tijdens de Sjoa strafbaar maakt. Eerder werd in Polen al zo’n wet aangenomen. Kritiek op de rol van Polen, als dat ze hebben meegewerkt aan de vernietiging van de Joden, is onder deze wet strafbaar. Litouwen gaat nu eenzelfde soort wet instellen, zo kondigt premier Saulius Skvernelis aan. Volgens onderzoekers en historici hebben Litouwers echter nog veel erger deelgenomen aan de genocide dan Polen.
Wet in de maak
Tijdens de Sjoa werd 95 procent van de 250.000 Litouwse Joden vermoord. Onderzoekers stellen dat dit percentage niet zo hoog zou zijn geweest als Litouwers niet zouden hebben meegewerkt aan de misdaden van de nazi’s. Premier Skvernelis bestrijdt deze insteek echter en bereid daarom ook een Holocaustwet voor, zo meldt het Joodse persbureau JTA. Afgelopen maand stelde hij een speciale commissie in die de wet moet opstellen zodat hij die kan indienen in het parlement. Het zal mogelijk een kwestie van tijd zijn voordat de omstreden wet wordt aangenomen en in werking treedt.
‘Litouwen was bezet’
Een van de voorstanders is Arunas Gumuliauskas. “De Litouwse staat nam niet deel aan de Holocaust, omdat ze bezet was, net zoals de Litouwse natie niet kon deelnemen aan de Holocaust omdat het tot slaaf was gemaakt”, aldus de jurist. Afgelopen september organiseerde hij een bijeenkomst met Poolse ambtenaren over ‘historische herinneringen’. Gumuliauskas: “Vandaag de dag, nu de Litouws-Poolse relaties goed zijn, proberen derden ons over de kop te slaan door het prisma van historisch geheugen te gebruiken.”
Analyse
Net als Polen loopt Litouwen nu weg voor haar historische verantwoordelijkheid tijdens de Sjoa. Waar West-Europese landen het boetekleed hebben aangetrokken en spijt hebben betuigd voor hun eigen rol tijdens de genocide, ziet het er steeds meer naar uit dat Midden- en Oost-Europese staten dit willen ontlopen. Zij zien alleen zichzelf als slachtoffer, omdat ze door nazi-Duitsland en (vaak later) door de Sovjetunie zijn bezet. Onafhankelijke historici en onderzoekers hebben echter al kunnen aantonen dat ook inwoners van Midden- en Oost-Europese landen hebben meegedaan aan de vernietiging van Joden, Sinti en Roma.
