Madelon Bino-Meijers (62) overleden – in memoriam

Madelon Bino-Meijers is op maandag op 62-jarige overleden aan de gevolgen van kanker. Ze was jarenlang voortrekker in en bestuurder van verschillende organisaties binnen Joods Nederland. Ook was ze sinds vorig jaar Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Bino-Meijers groeide op nabij Amsterdam en verhuisde later naar de Mediene, maar kwam uiteindelijk toch weer in Mokum terug om zich daar voor de Liberaal Joodse Gemeente (LJG) in te zetten. Ze was er onder meer directeur en was de bedenker van het succesvolle project Leer je buren kennen. Later werd ze directeur van het Joodse ouderencentrum Beth Shalom. Bino-Meijers overleed in het Joods Hospice Immanuel.

Typisch Joods gezin

Madelon Bino-Meijers kwam op 3 september 1960 ter wereld in Amsterdam. Ze groeide als enig kind op in een typisch naoorlogs, niet-religieusJoods gezin met veel Joodse vrienden. Haar moeder was huisvrouw en vader was een hardwerkende kleine zakenman. Beiden waren oorlogsoverlevenden. Thuis was er veel humor. Haar grootmoeder van moederskant was een zeer sterke vrouw, waaraan Bino-Meijers zich altijd heeft gespiegeld. Haar ouders scheidden toen ze elf jaar oud was. Ze bleef bij haar moeder wonen, maar onderhield altijd goed contact met haar vader.

Wageningen

Bino-Meijers liep middelbare school op het Haarlemmermeerlyceum in Badhoevedorp, pal tegenover het ouderlijk huis, waarna ze in Amsterdam verpleegkunde studeerde. Vervolgens ging ze verpleegster aan de slag in het VU-ziekenhuis. In haar studietijd had ze bioloog Raoul Bino ontmoet. Ze trouwden jong en vestigen zich in Wageningen, waar hij aan de Landbouw Hogeschool ging werken en promoveren. In Wageningen ging Madelon bij de thuiszorg werken, waar ze naar verloop van tijd ook leiding gaf. Tussendoor volgde ze nog een studie aan de VU op het gebied van zorgmanagement.

Spielberg

Vanwege Bino’s steeds belangrijkere functies aan de universiteit blijven ze in Wageningen wonen. Het Joodse leven daar is echter zeer beperkt, wat vooral Madelon als een gemis ervoer. Ze werden daarom lid van de NIG Arnhem, waar de beide kinderen ook hun bat en bar mitswa deden. Niettemin kwam ze nog regelmatig in Amsterdam, uiteraard voor haar moeder, maar ook voor het Joodse leven daar. In de jaren negentig zet ze zich in voor het aantal interviews met Sjoa- overlevenden in het kader van het Spielberg Interview-project.

LJG Amsterdam

In 2005 werd Bino-Meijers door een bestuurslid van de LJG Amsterdam benaderd voor de functie van pastoraal werken. Daar was ze meteen enthousiast over. Ze gaf de functie vervolgens nieuw elan en wist veel vrijwilligers te mobiliseren. Ze had oog voor iedereen en werd daar voor gewaardeerd. Het contact met leden die niet zo makkelijk naar sjoel konden komen nam door de inzet van Bino-Meijers toe, onder meer doordat ze de band met het Joods verzorgingshuis Beth Shalom wist te versterken.

‘Leer je buren kennen’

Toen de LJG Amsterdam in 2010 eindelijk naar de Zuidelijke Wandelweg verhuisde, kwam de Gemeente pal naast een groot ROC te staan. Daar waren veel scholieren die mogelijkerwijs vooroordelen zouden kunnen hebben over Joden. Bino-Meijers zag die zorg als een kans en organiseerde met een aantal anderen een project waarbij ROC-klassen op bezoek kwamen bij de LJG en daar allerlei informatie kregen over Joden en het Joodse leven. Ook werden de jongeren uitgedaagd om vrij te spreken over antisemitische ideeën en vooroordelen. Het project ‘Leer je buren kennen’ werd mede daarom een enorm succes.

In de prijzen

Inmiddels is het project uitgebreid naar andere scholen en zijn ruim 15.000 vooral Amsterdamse scholieren op bezoek geweest. In 2017 won het de Brouwerprijs voor Wetenschap en Samenleving van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. De award is voor een persoon of organisatie die door een wetenschappelijk of maatschappelijk initiatief de samenhang en het onderling vertrouwen in de samenleving bevordert. Het project is inmiddels in meerdere steden uitgerold en vindt sinds vorig jaar ook in het buitenland navolging.

Directeur

Later werd Bino-Meijers directeur van de LJG, een functie met een breder takenpakket. Volgens naasten was ze haar pastorale werk echter nooit vergeten en lag haar kracht mede daarom in people management. In 2018 werd ze directeur van Beth Shalom. Het was haar bedoeling om het inmiddels door Cordaan overgenomen Joodse ouderencentrum weer een meer Joods karakter te geven. Ook moest het aantrekkelijker worden voor Joodse ouderen. De vaart zat er goed in, maar toen kwam de coronacrisis, een tijd waarin veel bewoners ziek werden en overleden aan de gevolgen van COVID-19. Er volgden ook mooie momenten, zoals het uitdelen van gebakjes aan de ouderen, een optreden van Lenny Kuhr en de gift van potjes met honing die waren vervaardigd door de bijen van De Nederlandsche Bank (DNB).

Joods erfgoed

Voor Bino-Meijers en alle andere betrokkenen van Beth Shalom was de coronatijd een grote klap, maar gaandeweg werd de weg naar boven weer gevonden. Zo organiseerde ze een aantal nieuwe boeken voor de bewoners: er kwam onder andere een speciaal bensjboekje en een aangepaste Hagada. Thuis in Wageningen hield Bino-Meijers zich ondertussen bezig met Joods Erfgoed. Als bestuurslid van de Stichting Joods Erfgoed Wageningen zorgde zij mede voor de publicatie van twee boeken, eentje over de Joodse begraafplaats en een over de geschiedenis van de Joodse gemeenschap van die stad voor en tijdens de oorlog.

Laatste halte

Op 11 oktober 2022 ontving Bino-Meijers in Wageningen een koninklijke onderscheiding voor al haar werk, zowel professioneel als bestuurlijk. Ze werd Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Helaas was ze toen al ernstig ziek. Ze kreeg in 2021, dertig jaar nadat haar vader daaraan was overleden, te horen dat ze een hersentumor had. Daar streed ze vol overgave tegen, want ze wilde nog jaren genieten van haar gezin en inmiddels ook twee kleinkinderen. Nadat de eerste tekenen van de behandeling hoopvol leken, kwam de ziekte een klein jaar geleden in alle hevigheid terug.

Madelon Bino-Meijers (62) overleed op maandag 19 juni 2023 in het Joods Hospice Immanuel in Amsterdam.

Lees ook:
Koninklijke onderscheiding voor Joodse verbinder Madelon Bino-Meijers
Madelon Bino-Meijers is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Zij ontving de koninklijke onderscheiding voor haar tomeloze inzet voor de Joodse gemeenschap. Zowel in haar werk als bij vrijwilligersprojecten. Burgemeester Floor Vermeulen van Wageningen speldde haar de bijbehorende versierselen op. Zij zette zich jarenlang in om mensen uit verschillende culturen samen te brengen, en om de Joodse cultuur en geschiedenis levend te houden.