Melamed toch welkom in synagogecomplex PIG, excuses aangeboden
Voorzitter Michael Minco van het College van Parnassim (lees: bestuur) van de Portugees-Israëlietische Gemeente (PIG) en directeur Emile Schrijver van het Joods Cultureel Kwartier (JCK) hebben excuses aangeboden aan Yitzhak Y. Melamed. De wetenschapper van de Johns Hopkins University was eerder door het PIG-rabbinaat tot persona non grata verklaard. Hij mocht de grote synagoge (Esnoga of Snoge) en bibliotheek Ets Haim niet betreden vanwege de ban op Spinoza – zijn voornaamste onderzoeksonderwerp – uit 1656. Er ontstond veel ophef over de brief, die velen als achterhaald en schadelijk bestempelden.
In een brief aan Melamed zeggen Minco en Schrijver dat hij alsnog welkom is om het synagogecomplex te betreden. De onderzoeker had eerder bij het JCK, de beheerder van het complex, een verzoek neergelegd om met makers van de Israëlische zender Kan langs te komen voor een documentaire. Hoewel het JCK positief adviseerde aan de rabbijnen doorgaf, gingen die hun eigen gang. Ze oordeelden beduidend anders en hielden geen ruggespraak met het PIG-bestuur. Er ontstond een rel toen bekend werd dat Melamed net als zijn studieobject Spinoza door de rabbijnen in de ban werd gedaan. Vervolgens bleek dat het bestuur en rabbinaat nooit overleg hadden gehad. Schrijver noemde de brief van de rabbijnen ‘onacceptabel’.
Begin deze week vond overleg plaats tussen het bestuur en rabbinaat over de ‘Spinoza-brief’, waarna de rabbijnen excuses aanboden maar wel bij hun standpunt bleven. Nu wordt die duidelijk overruled door het bestuur en beheerder Schrijver. In hun brief bieden ze Melaled excuses aan en stellen ze dat hij meer dan welkom is in het hele complex. Ook leggen ze uit dat het rabbinaat niet het recht heeft om iemand tot persona non grata te verklaren. Verder zeggen ze dat Melamed onderzoek mag doen in bibliotheek Ets Haim. Zowel Schrijver als Minco beroepen zich op de academische vrijheid, die ze hem garanderen.
‘Crisis in PIG’
De brief van Minco en Schrijver vormt het sluitstuk van wat ‘een crisis binnen de PIG’ kan worden genoemd. Er is duidelijk een communicatiegebrek geweest tussen het PIG-bestuur en -rabbinaat. Nadat het JCK het verzoek van de tv-makers bij het PIG-bestuur had gelegd en die positief adviseerde aan de rabbijnen, gingen zij hun eigen gang. Zo stelden ze het bestuur niet op de hoogte van hun besluit om professor Melamed uit het complex te weren. En zodoende kon het gebeuren dat hun brieven aan de wetenschapper het bestuur nooit bereikten. Mogelijk had niemand in het rabbinaat verwacht dat de brieven via social media bekend zouden worden en dat de doos van Pandora open zou gaan. Zowel het PIG-bestuur als de JCK-directeur waren overvallen. Na een gesprek kreeg rabbijn Serfaty een waarschuwing. Opperrabbijn Pinchas Toledano kwam er zonder waarschuwing van af. Het is nu aan het PIG-bestuur en -rabbinaat om hun gehavende relatie te herstellen.
