Mikwe – column Jessica Meijer
‘Tot vorige week was ik pas twee keer gegaan. De eerste keer in de Liberaal Joodse Gemeente in Amsterdam, de tweede keer onder een waterval in Hawaii. Nu twee jaar later voelde ik weer een sterke behoefte opkomen: ik wilde naar het mikwe.
Het mikwe is een ritueel bad. Mijn Rabbijn schreef ooit dat het mikwe te maken heeft “met het opnieuw geboren worden, met de overwinning van het leven op de dood. Vanuit die gedachte kan het mikwe door mannen en vrouwen, de verschillende overgangen in het leven een extra spirituele en emotionele dimensie geven.”
Binnen het Jodendom kent het mikwe een zeer oude traditie, waarbij het water onder andere als metafoor voor vernieuwing wordt gezien. Het water in een mikwe moet deels “levend” zijn, van een natuurlijke oorsprong. Dat wil zeggen dat er regen-, rivier- of ander stromend water gebruikt wordt in een bad, dat zich in de grond bevindt en doorgaans voor de andere helft gevuld is met leidingwater. Maar je hoeft niet in een door mensenhanden vervaardigd mikwe te gaan. De onderdompeling kan in alle natuurlijke bronnen van levend water plaatsvinden, zoals rivieren, meren en zeeën. Of onder een waterval.
Men heeft vaak twee directe associaties met het mikwe. Allereerst de gioer, het proces van Joods worden, waarbij de onderdompeling de laatste stap vormt in het achterlaten van het oude leven om verder te gaan als Jood. Maar vaker nog denkt men bij het mikwe aan de Taharat haMisjpacha, de regels rond de heiliging van het gezinsleven.
Ik ben altijd zo blij en trots dat seks binnen het Jodendom een mitswa is, een gebod. En geen zonde… Tot verbazing van vele ongelovigen en andersgelovigen. De Joodse wetgeving beoogt namelijk een heiliging en waardering van de seksuele omgang tussen man en vrouw. Het mikwe maakt daar onderdeel van uit.
Zonder verder al te ver in te gaan op de regels rond de cyclus van de vrouw. En het precieze gebruik van het mikwe (onder andere te lezen in het boekje Majiem chajiem geschreven door Esther Hugenholtz), neemt het mikwe sinds dat ik getrouwd ben een bijzondere plek in in mijn leven.
Ruim tien maanden geleden werd mijn zoontje geboren. En na een periode van vervulling en verzorging had ik behoefte aan een symbolisch moment van overgang. Voor het mikwe voelde ik me vermoeid en verdrietig. Na het mikwe dankbaar en sterk. Dankbaar voor mijn lichaam, dat de zwangerschap, bevalling, borstvoeding en het herstel van mezelf maar mooi had doorstaan. En sterk omdat ik even de tijd nam voor mezelf.
Want sinds ik moeder ben, is dat een totaal ander begrip geworden: een moment voor mezelf. Vroeger had ik alle tijd om na te denken, verdrietig te zijn, niks te doen of uit te slapen. Tegenwoordig doe ik dat in die schamele momentjes tussendoor. En dat allemaal voor l’dor vador, van generatie op generatie. Een droom die aan het uitkomen is. Maar waarbij een heilig en ritueel moment tussendoor toch wel erg welkom is.’
Waardeert u dit artikel?
Doneer hier dan een klein bedrag. Jonet.nl is een journalistiek platform dat zonder giften niet kan bestaan. Wij danken u bij voorbaat.
Wil je meer informatie of een hoger bedrag doneren? Ga naar jonet.nl/doneren