Nederland pal achter Israël: terugblik op 1967
Vijftig jaar geleden stond Nederland als één man tijdens de Zesdaagse Oorlog pal achter Israël. Er wordt volop geld ingezameld, bloed gegeven en vrijwilligers melden zich om zo snel mogelijk naar Israël te vliegen en te helpen waar nodig.
In zes dagen tijd verslaat Israël de buurlegers van Egypte, Jordanië en Syrië en verviervoudigt zijn grondgebied. In Andere Tijden vertellen vrijwilligers en sympathisanten, maar ook veteranen, over de spannende strijd die de basis heeft gelegd voor de grenzen van het huidige Israël. En over de sympathie voor het land die in Nederland niet meer zo groot is geweest als toen.
Esther van Gelder kon maar één ding bedenken toen ze hoorde dat de oorlog was begonnen: ‘Ik moet er heen. Meteen! Het voortbestaan van Israël staat op het spel!’ In Nederland overheerste het gevoel dat Israël zich moest verdedigen en men wilde helpen waar mogelijk. Op vliegbasis Gilze-Rijen vertrokken Israëlische Boeings vol wapentuig en munitie uit de Nederlandse depots. Dienstplichtige Krook: ‘Sommige toestellen hadden de stoelen er nog in zitten, dus ik heb munitiekisten in de veiligheidsriemen gegespt!’
Op de Grote Markt in Groningen verzamelden zich een paar duizend sympathisanten voor een inzamelingsactie voor Israël. Organisator Jacques Wallage: ‘Er stonden melkbussen waar flink geld in werd gestopt en rabbijn Soetendorp vloog die dag met een gecharterd vliegtuigje van de ene manifestatie naar de andere.’ In het hele land werden rond die zes dagen in juni dergelijke bijeenkomsten georganiseerd.
Israël bleek oppermachtig. Soldaat Uriah Yavin, die al in 1963 naar Israël verhuisde, stootte pijlsnel door de Sinaï. ‘Ik kende het van de vele oefeningen die we deden, maar nu was het menens. Ik werd al snel geraakt door een kogel in mijn arm.’ Correspondent Salomon Bouman zag huilende soldaten in Jeruzalem bij de Klaagmuur staan: “Die inname, of ‘bevrijding’ van Oost Jeruzalem werd door de religieuzen gezien als een wonder.”
In zes dagen verviervoudigt Israël zijn grondgebied. Het begin van het Israël zoals we het nu kennen, het begin ook van een afbrokkeling van de sympathie voor het land. Het werd toch ook een bezettingsmacht. Werd Israël wel zo bedreigd als we toen dachten? VN-waarnemer Tromp heeft in Jeruzalem een compleet andere kijk op de situatie. “Israël is die oorlog begonnen, dat zagen we al tijden aankomen. Maar dat wilde men toen gewoon niet horen.” Wallage: “Eigenlijk is die all-out solidariteit met Israël inmiddels verdampt. Ik kan mij niet identificeren met de politiek die Israël nu al jaren voert.”
‘Andere Tijden: Nederland pal achter Israël’, zaterdag 20 mei om 21.25 uur bij de NTR op NPO
