NIK hakt historische knoop door in hervorming organisatie

Het Nederlands Israëlietisch Kerkgenootschap (NIK) heeft woensdag een belangrijke stap gezet in de hervorming van haar organisatiestructuur. Er komen minder bestuurders en een van de twee bestuurscommissies wordt verkleind. Zo kan het orthodox-Joodse kerkgenootschap met de tijden meegaan. Er wordt gesproken van ‘een historische stap’, omdat het gaat om de eerste aanpassing van de bestuursstructuur sinds de interbellumjaren van de vorige eeuw. De situatie is veranderd en dat pleit voor een andere vorm van besturen, aldus kopstukken van het NIK.

De Centrale Commissie (CC) van het NIK heeft woensdagavond besloten tot een aantal belangrijke wijzigingen in haar eigen structuur. Momenteel bestaat de CC bestaat uit 23 leden, het aantal dat al voor de oorlog zo was en na de oorlog is voortgezet. Ondanks de veel kleinere omvang van het NIK is dit getal nooit veranderd. Het aantal CC-leden terug te brengen van 23 naar negen. De CC wordt samengesteld uit de ressorten naar gelang de grootte in ledental per ressort. De onderlinge verhouding tussen de ressorten blijft ongewijzigd, zo laat het NIK weten

“We hebben een historische stap gezet,” zegt voorzitter Jigal Markuszower van de Permanente Commissie (PC). “Het is nog geen herstructurering maar het toont wel aan dat er nu een gezamenlijke wil is om het NIK te moderniseren.” Hij spreekt van een belangrijke ‘waarvan het er lang op leek dat het er nooit van zou komen’. “Ik ben blij dat deze horde is genomen en bedank de leden van de CC voor hun steun aan het door de PC geformuleerde voorstel.” De uitwerking ervan gaat in het voorjaar van volgend jaar ertoe leiden dat er een nieuwe CC van negen leden zal aantreden.

Er komt verder een duale situatie. Voorheen was het zo dat CC-leden ook werden verkozen in de PC, die als dagelijks bestuur fungeert, waardoor er minder goede controle was en soms dubbele petten en belangen waren. Het is de bedoeling dat de CC-leden straks zelf PC-bestuurders aantrekken en hen gaan controleren. Hierdoor ontstaat er een gezondere bestuursstructuur en worden de verhoudingen duidelijker, zo vindt het NIK.

Het NIK heeft vele afdelingen in het hele land, maar heet een kerkgenootschap met een waterhoofd te zijn: de Joodse Gemeente Amsterdam (NIHS) vormt veruit namelijk de grootste organisatie binnen het NIK. Welke gevolgen heeft de hervorming dan voor de NIHS? Voorzitter Ruben Troostwijk – ook CC-lid – vertelt. “De verwachting is dat we met onze collega-ressorten en -kehillot beter kunnen gaan samenwerken, omdat je in een overlegstructuur zit die past bij deze tijd. Voor ons heeft het geen specifieke gevolgen, maar wel voor heel orthodox-Joods Nederland.”

Wat ging dan er eerst fout? “Er waren teveel mensen in de CC, waardoor het tot nu vaak als Poolse landdag fungeerde. Die tijd is straks voorbij. Deze nieuwe structuur is overigens voorbereid in constructieve samenwerking met alle ressorten en kehillot.” Het is de bedoeling dat de aangepaste bestuursstructuren ingaan in maart 2023 als de nieuwe CC wordt geïnstalleerd. Troostwijk verwacht in de nieuwe situatie meer constructief bestuur. Ook hoopt hij dat er andere zaken aangepakt kunnen worden, omdat er nog veel dossiers liggen. “Met minder mensen worden we slagvaardiger en kunnen we makkelijker knopen doorhakken, en nieuwe besluiten nemen.”