Onderduiker ‘Het andere Achterhuis’ is niet meer
Ben Kosses, één van de onderduikers die hutje mutje op elkaar in een Groningse boerderij zat verscholen, is niet meer. Hij dook onder bij de familie Drenth in het Oost-Groningse Stadskanaal en overleefde zo de Tweede Wereldoorlog. Kosses werd in 1921 in Oude Pekela geboren en was rond de negentien jaar oud toen de Duitse bezetters over de grens binnentrokken. Net als zijn vader en vele andere Joden op het platteland was hij veehandelaar.
In 1941 zocht Kosses een onderduikplek, omdat hij de indruk kreeg dat hij als Groningse Jood geen bewegingsruimte meer had. Tientallen adressen liep hij af voordat hij bij de familie Drenth in Stadskanaal belandde. Deze eenvoudige mensen woonden in het buitengebied en waren felle tegenstanders van de nazi’s. Er leefden al onderduikers in de boerderij, een Joods gezin, maar Kosses mocht er bij. Uiteindelijk kwamen er vijftien mensen onderduiken, inclusief een gedeserteerde Oostenrijkse soldaat, die vreesde voor zijn leven.
Kosses overleefde het en schreef zijn ervaringen op in het boek ‘Andere Achterhuizen‘. Er was een strak dagritme, waar iedereen zich aan moest houden. Zelf vulde hij zijn dagen met lesgeven aan één van de onderduikkinderen. Omdat Lammie Drenth een baan op het secretariaat van de NSB vond, kon ze voorkomen dat de onderduikers ontdekt of verraden werden. Wel werd ze gepest en gemeden door de mensen in de streek. Kosses en Drenth raakten echter verliefd. Ze raakte zwanger en beviel van een dochter. Na de geboorte dachten de mensen dat ze een kind van een NSB’er of een Duitse soldaat had gekregen.
Meteen na de bevrijding traden ze in het huwelijksbootje. Jarenlang na het verwerken van het verdriet van de vele vermoorde Joodse familieleden verhuisde het echtpaar naar Amstelveen, waar het haar laatste dagen sleet. Toen hij dinsdag op 94-jarige leeftijd overleed, schreef Lammie dat ze hem na 74 jaar moest gaan missen.
