‘Oproepen tot excuses lijkt hype te worden’

‘Oproepen tot excuses het lijkt een hype te worden: excuses voor het slavernij verleden en excuses voor de ramp in Srebrenica bijvoorbeeld. Maar ook excuses voor de gevechten van de Nederlandse militairen die in 1948 – nauwelijks getraind en slechts minimaal gekeurd – naar Nederlands-Indië werden gestuurd om tegen de vrijheidsstrijders op te treden, in wat nu Indonesië heet.

In de krant Haaretz roept opperrabbijn Binyomin Jacobs de Nederlandse minister-president Mark Rutte op tot het aanbieden van excuses voor dat wat er in de oorlog is gebeurd. Zal ik het ook nog meemaken dat iemand aan de Russische president Vladimir Poetin om excuses gaat vragen over de pogroms in Rusland waarbij mijn betovergrootvader werd vermoord?

Wat mij tegenstaat is enerzijds het makkelijke gepraat over gebeurtenissen van toen, met de kennis van nu. En daarnaast ook de tijd- en media-aandacht die besteed wordt aan dat excuses vragen, het gedoe rond Zwarte Piet en de discussie die weer is losgebarsten over de beschildering van de Gouden Koets. Je kunt je vrije tijd ook positief inzetten. Bijvoorbeeld als vrijwilliger bij de ouderenzorg of bij een vluchtelingencentrum, maar dan kom je niet in de krant of op de televisie.

Er zijn mensen die stellen: “excuses zijn meestal lege woorden”.
Was het maar zo simpel. Tegenwoordig staat er een legertje advocaten klaar om na de excuses onmiddellijk met financiële schadeclaims te komen. Natuurlijk gebeurt dit namens de slachtoffers, maar het is wel een “advocaten industrie” aan het worden.
Het blijft dus niet bij lege woorden.

Persoonlijk heb ik helemaal geen behoefte aan excuses van de Nederlandse regering over het labbekak gedrag van na mei 1940.
Ik krijg er mijn vader niet mee terug.

Liever heb ik dat de regering duidelijk maakt dat wij in Nederland terecht de vrijheid van meningsuiting koesteren maar dat zij ook duidelijk aangeeft waar de grenzen liggen.
Humor en spot blijft mogelijk is zelfs gewenst maar wel graag concrete Jodenhaat en Moslimhaat aanpakken.
Of het van uiterst links of van uiterst rechts komt, dat doet er niet toe. Dus niet minder rechtbanken of torenhoge griffiekosten en ja dat kost geld.
Die gewenste aanpak geldt dus ook voor de kreet “Hamas, Hamas, Joden aan het gas”. Teveel mensen horen hier meer dan alleen maar kreten uit de mond van Haagse ADO-hooligans die zogenaamd slechts gericht zou zijn tegen Ajax supporters. Want lang niet iedereen weet of is het ermee eens dat Ajax identiek is aan Joden.

Hanneke Gelderblom-Lankhout is voormalig-Senator voor D66 en vertegenwoordigt het Nederlands Verbond voor Progressief Jodendom in het OJCM. Dit is een informeel Nederlands interreligieus overleg waarin de drie grote godsdiensten vertegenwoordigd zijn.