Passie voor vredesdeal van Trump – column Salomon Bouman
‘Ik begrijp de passie van de Amerikaanse president Donald Trump wel om een “vredesdeal” tussen Israël en de Palestijnen op zijn naam te brengen. Daar valt na zoveel pijnlijke tegenslagen in de eerste honderd dagen van zijn presidentschap eer en misschien zelfs wel de Nobelprijs voor de Vrede te behalen.
Kan hij wel een vredesdoorbraak forceren waar zijn voorgangers in het Witte Huis zoals Jimmy Carter, Bill Clinton en Barack Obama faalden?
Ik denk dat hij door zijn persoonlijkheid, zakenmentaliteit en binnenlandse politieke constellatie een betere uitgangspositie heeft dan de vorige bewoners van het Witte Huis.
Hoewel in naam Republikein is Trump op eigen electorale kracht tot president gekozen. Hij is geen verantwoording verontschuldigd aan de “Joodse stem”. Slechts vijfentwintig procent van de Amerikaanse Joden heeft op hem gestemd. Zij hebben zich in meerderheid niet laten verleiden door zijn extreem pro-Israëlische stellingname tijdens zijn verkiezingscampagne zoals zijn nog in te lossen belofte de Amerikaanse ambassade van Tel-Aviv naar Jeruzalem te verplaatsen. Trump liet tijdens zijn verkiezingscampagne in het midden of hij voor Israëlische inlijving van de Westelijke oever van de Jordaan is of voor de stichting van een Palestijnse staat in bezet gebied naast Israël. Hij was er nogal opvallend onverschillig over.
De dag dat Trump werd gekozen moet voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu ondanks Trumps dubbelzinnigheid toch een feestdag zijn geweest; eindelijk verlost te zijn van die voor een Palestijnse staatpleitende Obama. De kolonisten vierden die dag ook feest. Zij begroetten de nieuw gekozen Amerikaanse president als een Messias die hen niet in de weg zou staan en zelfs zou aanmoedigen nog meer nederzettingen in Judea en Samaria, de Westelijke over van de Jordaan, te stichten om de weg naar een Palestijnse staat af te snijden.
Netanyahu en de kolonisten hebben echter geen inzicht gehad in het grillige, onberekenbare karakter van Trump. Zij hebben niet doorzien dat achter zijn pro-Israëlisch gevlei een egocentrische president schuilgaat die ter eigen glorie uit is op een spectaculair diplomatiek in het Midden-Oosten.
Ik zou het toejuichen indien Trump er in zou slagen een vredesdoorbraak te forceren volgens de richtlijnen van het “Arabische Vredesinitiatief” uit 2002 dat voorziet in de stichting van een Palestijnse staat met Oost-Jeruzalem tot hoofdstad en erkenning van Israël door de Arabische Liga.
Een eerste indicatie dat het Trump ernst is uitgaande van dit Arabische initiatief vredeszaken te doen valt af te leiden uit de druk die hij op Netanyahu uitoefent om de bouw in nederzettingen in bezet gebied te stoppen. Alsof die pil voor de Israëlische premier niet bitter genoeg is heeft Trump de Palestijnse president Mahmoed Abbas voor een bezoek aan Washington DC uitgenodigd. Als een duveltje uit een doosje verschijnt de door Netanyahu afgeschreven Abbas weer als vredespartner!
Nu in het kader van het door Trump omhelsde Arabische vredesinitiatief.
Heeft Netanyahu diplomatieke en politieke kaarten in handen om tegenspel te geven? Wil hij dat of komt hij uiteindelijk tot het inzicht dat er toch een tweestatenoplossing moet komen zoals hij zelf eerder bepleitte? Ook Netanyahu ziet natuurlijk de tactische veranderingen in Arabische wereld jegens Israël uit vrees voor Iran.
De Israëlische luchtmacht oefent nu zelfs met de luchtmacht van de VAE – De Verenigde Arabische Emiraten. En er zijn meer militaire en economische banden tussen Israël en enkele Arabische landen die het daglicht nog schuwen.
Het Arabische vredesinitiatief waarop Trump wil bouwen heeft door de voorzichtige toenadering tussen Israël en Arabische landen meer geloofwaardigheid gekregen.
De tijdbom onder Trumps opmerkelijke vertrouwen in zijn vredesmissie ligt echter in de Israëlische politiek.
Netanyahu heeft geen regeringscoalitie meer als hij de wegwijzer van Trump volgt. Naftali Benett, de leider van religieuze zionistische partij Beit Jehudi, heeft gedreigd uit de regering te stappen als Netanyahu de Palestijnse weg inslaat.
Nieuwe verkiezingen zullen dan moet bepalen of het Israëlische volk de weg naar vrede kiest. Of zal nieuwe oorlogsgeweld tussen Israël en Hamas of Hezbollah de nog onzekere vredeshoop verdampen?’
