Serphos: ‘Nog steeds geen goede Joodse sprekers’
‘Het is niet best gesteld met de PR van Joods Nederland. Achter de schermen doen we het heel goed: de afschaffing van de kosjere slacht is met succes bevochten, Joods Maatschappelijk Werk behoudt zijn overheidssubsidie, het kabinet neemt steeds meer verantwoordelijkheid voor de beveiliging van Joodse instellingen, en als we de laatste berichten mogen geloven zijn we een heel eind op weg met de algehele wereldoverheersing. Maar vóór de schermen is het armoe troef.
In maart 2013 geleden schreef ik een stukje op de online community Jonet.nl, waarin ik de Joodse organisaties opriep om mediabeleid hoog op de agenda te plaatsen en een nieuwe generatie woordvoerders op te leiden. Het is tijd voor nieuwe sprekers voor Joods Nederland, beargumenteerde ik: “Het is de zwakte van de Nederlands-Joodse gemeenschap dat we kennelijk niet in staat zijn om communicatiegetrainde, mediagenieke woordvoerders naar voren te schuiven om steekhoudende standpunten goed over het voetlicht te brengen in dit soort maatschappelijke debatten, die als een denderende trein op ons af komen.”
Het is nu twee jaar later en even dacht ik dat ik als een schreeuwende in de woestijn moet hebben geklonken, want behalve de gezichten die vanuit organisaties als het CIDI beroepshalve bij de nieuwsprogramma’s aanschoven, zag ik geen verse gezichten en zelfs dan was het vaak bedroevend. Maar gisteravond (20 januari) werd ik verrast. Maar liefst drie Joodse gezichten op de bank bij Eva Jinek op NPO1: naast de Israëlische ambassadeur Haim Divon de twintigers Natascha van Weezel en Chizki Loonstein. In een item van maar liefst 22 minuten mochten zij reageren op de vraag: “Hoe onveilig voelt de Joodse gemeenschap zich? Over angst, wantrouwen en toenemend antisemitisme.” Heeft Joods Nederland dan misschien toch nieuwe jongeren weten op te leiden toen ik even niet oplette?
Er is nogal wat gebeurd de afgelopen tijd. De Joodse scholen worden al enige tijd beveiligd door de Koninklijke Marechaussee, bij alle synagogen in Nederland staan bemande politiehuisjes opgesteld. Sinds de laffe aanslag op de HyperCacher supermarkt in Parijs (daags na de even laffe aanslag op de redactie van Charlie Hebdo en op twee politieagenten) twee weken geleden, is ook in de Nederlandse samenleving en onder de landelijke politici het besef doorgedrongen dat terroristen Westerse waarden als vrijheid van meningsuiting op één lijn stellen met het bestaansrecht van Joden: beide moeten worden weggevaagd. Dus als Jinek daar een belangrijk deel van haar uitzending aan besteedt, dan sturen we onze beste mensen. Toch?
De eerste twaalf minuten zijn alleen Natascha en Chizki aan het woord.
Voor Natascha is het gevoel van veiligheid onveranderd sinds Parijs. Ze vindt Israël niet veiliger dan Nederland en het is vooral een toevluchtsoord voor jongeren die een Joodse partner zoeken. De aanslagen op een Joodse school in Toulouse, het Joods museum in Brussel en de supermarkt in Parijs zijn ernstige incidenten, met de nadruk op incidenten. En een paar keer komt haar fixatie met de holocaust aan de orde. Ze maakte daar niet alleen Elke dag 4 mei over, maar ze plugt vooral ‘De derde generatie’, haar recente boek over de slachtoffergroep waartoe zij zichzelf rekent. Haar boodschap lijkt behalve de dialoog (hulde!) vooral: WijZijnAllenSlachtoffer. Niet echt het Joodse geluid dat we zouden moeten willen laten doorklinken.
De sympathiek ogende Chizki hekelt het evangelie van Dries van Agt en ik doe dat met hem. Maar nu we allemaal Charlie zijn en ons beter realiseren dat vrijheid van meningsuiting een onmetelijk groot goed is, zou het geblaf van Van Agt ons toch niet mogen deren, laat staan beangstigen. Het individuele recht om te zeggen wat je vindt en gelooft, zullen we als Nederlanders, als Joden, als moderne Europeanen hartstochtelijk moeten verdedigen, ook al zint het ons niet en voelen we ons erdoor gekrenkt. Kleine nuance: zolang je me maar niet bedreigt. In de woorden van Voltaire: “Monsieur l’abbé, je déteste ce que vous écrivez, mais je donnerai ma vie pour que vous puissiez continuer à écrire”. Verder vindt Chizki dat Israël de Palestijnen niet onderdrukt. “Het tegendeel is waar” zegt hij zelfs. En ik denk te weten wat hij bedoelt, maar het klinkt niet bepaald overtuigend als je die bewoordingen kiest. En dat iedere terrorist van de afgelopen decennia een moslim was, is ook wel heel erg kort door de bocht en bovenal aantoonbaar onwaar.
Dan is eindelijk de beurt aan ambassadeur Divon. Die moet de avond redden, maar hij mislukt daar jammerlijk in. Het is holocaust voor en na, de typische “Godwin”. En hij doet het voorkomen alsof er nu pas weer – zeventig jaar na dato – sprake is van antisemitisme. Ambassadeurs moeten vooral goede diplomaten zijn. Goede sprekers zijn het zelden. Niettemin nodigt de Joodse gemeenschap graag de Israëlische ambassadeur uit om te komen spreken. Prima. Maar een goed media optreden stelt andere eisen dan alleen de vaardigheden en plichtplegingen die het ambt van ambassadeur met zich meebrengen.
Laat ik het nogmaals gezegd hebben tegen de Joodse gemeenschap, mijn Joodse gemeenschap: leid sprekers op. Stop ze allereerst vol met dossierkennis en leer ze vervolgens hoe ze een boodschap helder moeten formuleren en overbrengen. Met de juiste uitstraling, de juiste woorden en met overtuiging. We hebben meer dan genoeg kennis in huis om dit te realiseren. Genoeg organisaties (o.a. CIDI, CJO, Joodse Omroep) en professionals die hier een aandeel kunnen leveren. We hebben goede mensen in de media nodig. Het volgende public affairs issue zal niet lang op zich laten wachten, dat is een ding dat zeker is.’
David Serphos (1964) is communicatieadviseur. Hij was van 1998-2008 directeur van de Joodse Gemeente Amsterdam.
In 2011was hij coördinator van het sjechita-team dat in de Tweede Kamer de lobby aanvoerde tegen het wetsvoorstel om onverdoofd slachten te verbieden.
Bekijk de uitzending van Jinek via deze link.
