Sjoel van Surabaya verwoest

Het gaat om een synagoge in de stad Surabaya uit vermoeddelijk 1925. In gebouw is waarschijnlijk in mei met de grond gelijk gemaakt, nadat een nieuwe eigenaar het had gekocht. Het pand, dat in de laatste jaren als woonhuis is gebruikt, had een monumentale status. De kans is groot dat de nieuwe eigenaar dit niet heeft geweten, waardoor hij het zonder pardon heeft laten slopen. Het gebedshuis zag er ook niet uit als een typische sjoel. Alleen de mezoeza’s en afbeeldingen van Magen David lieten nog zien dat het om een Joods gebouw ging.

Hoe dan ook gaat met de vernietiging van deze laatst overgebleven sjoel een stukje Joodse geschiedenis verloren. De Joodse gemeente van Batavia (het huidige Jakarta) werd in 1917 opgericht en vier jaar later kwam er ook een Joodse gemeente in Surabaya. Bestuurders waren in die tijd Isidore Hen (Landraad-voorzitter op midden-Java), S. Biet jr. In Surabaya woonde J.L. Kiek. In 1925 schreef ene H. (vermoeddelijk Hen) in een Indische krant dat grootbanken en scheepvaartmaatschappijen geen Joodse medewerkers wilden uitzenden naar Nederlands-Indië. Uiteindelijk kwamen er dan ook veel niet-Nederlandse Joden naar de kolonie. 

In 1925 richtten Serfardische Joden uit onder andere Irak en Singapore de Joodse gemeente van Surabaya op. Er werd niet veel samengewerkt met de Nederlandse Joden in de kolonie, onder meer omdat deze Joden vonden dat de Nederlanders het geloof niet beleidden zoals zijzelf. De groep in Surabaya bestond uit ongeveer vijftig mensen. De kehilla dunde door de jaren heen uit. Vanaf 1970 woonde er nog een Irakees Joodse dame in het gebedshuis, dat destijds door ongeveer drie gezinnen werd bezocht. In 2010 werd het gebouwtje aangevallen door radicale moslims die boos waren op Israël vanwege de Flotilla-affaire. 

De enige nog overgebleven sjoel van het voormalig Nederlands-Indië staat op het eiland Sulawesi.