Tot aan de maan en terug – column Marc de Hond
Elke avond lees ik mijn dochter voor. Ik sluit altijd af met dezelfde woorden: “Ik hou van jou, tot aan de maan en terug”. Het is de slotzin afkomstig uit een van haar favoriete boeken (‘Raad eens hoeveel ik van je hou’).
Zelf ben ik geboren in 1977. Vanaf dat ik klein ben en iets leerde over de ruimte, is het een vaststaand feit dat de mens in staat is om naar de maan te vliegen. In 1969 zetten Neil Armstrong en Buzz Aldrin als eersten voet op het maanoppervlak. Tussen ’69 en 1974 waren de Amerikanen alweer zo vaak naar de maan gevlogen dat het zelfs normaal was geworden. De maanmissies trokken op het laatst zo weinig aandacht dat de stekker uit het programma werd getrokken.
Deze week is die eerste succesvolle maanlanding precies vijftig jaar geleden. Ter gelegenheid daarvan werd door de VPRO de geweldige documentaire ‘Chasing the Moon’ uitgezonden, draaide de docu ‘Apollo 11’ in de bioscopen, had KRO-NCRV een prachtige uitzending met Claudia de Breij en André Kuipers, en kwamen diverse podcasts met speciale afleveringen die in het teken stonden van de maanreizen. Ik keek en luisterde het allemaal…
‘Mijn Bar Mitswa-parsje was ‘Beresjiet’, waarin God naar verluid hemel en aarde schiep’Marc de Hond
Ik weet niet precies waar mijn fascinatie met de ruimte precies vandaan komt. Ik groeide op in de tijd van de spaceshuttles. De ramp met de Challenger maakte veel indruk op me. Een paar jaar later was ik op vakantie in Florida en bezocht ik Cape Canaveral, daar zag ik de raketten en ruimteschepen van dichtbij. Mijn Bar Mitswa-parsje was ‘Beresjiet’, waarin God naar verluid hemel en aarde schiep; ik heb er vaak over gepiekerd hoe hij dat dan precies zou hebben gedaan.
Toen ik deze week ‘Chasing the Moon’ keek, en daarin een precieze reconstructie zag van de ruimtewedloop, kon ik mij voor het eerst verplaatsen in een mens van vóór 1969. Eentje voor wie de maan nog op onoverbrugbare afstand stond. Iemand die was opgegroeid met het idee dat ruimtereizen science fiction waren. Iemand die de maanlanding live op tv zag, zonder te weten dat het daadwerkelijk zou lukken de drie astronauten naar de maan te laten reizen en weer veilig terug te komen.
Tot mijn verbazing raakte ik meerdere malen geëmotioneerd. Het onverwachte moment dat de astronauten van Apollo 8 rond de maan vlogen en voor het eerst de aarde zagen. Het leek alsof de aarde ‘opkwam’. Ze pakten snel een kleurenfilmrolletje en maakten de foto die de titel kreeg: ‘Earth Rising’. De foto zou later op de voorkant van een aardrijkskundeboek op mijn middelbare school prijken. Hoe bijzonder moet het toén zijn geweest voor de mensen op aarde om hun planeet voor het eerst vanaf een ander hemellichaam te kunnen zien?
‘Als de mens dit kon bereiken, dan moest toch alles mogelijk zijn?’
Marc de Hond
Ook werd ik geraakt door de woorden die president Nixon sprak toen hij de astronauten op de maan telefonisch feliciteerde. Hij benadrukte dat zij daar niet alleen namens de Amerikanen waren, maar namens de mensheid. Hij besloot: “For one priceless moment, in the whole history of men, all people on this earth are truly one”. Daar had hij waarschijnlijk gelijk in. Ik kan me goed voorstellen dat eenieder, of je nou in Europa, Azië, Afrika of Amerika woonde, trots zal zijn geweest tot de generatie te behoren die deze historische prestatie had bereikt. En als de mens dit kon bereiken, dan moest toch alles mogelijk zijn?
Helaas heeft de maanlanding uiteindelijk niet tot de gehoopte verbroedering gezorgd. Want het veroveren van andere hemellichamen is in de praktijk blijkbaar makkelijker dan op een duurzame, verantwoorde, eerlijke en vredevolle manier omgaan met onze eigen planeet.
Ik hoop voor mijn dochter, en haar hele generatie, dat er een moment komt dat de mens zich – net als die ingenieurs en techneuten in de jaren ’60 – over haar onderlinge meningsverschillen heen kan zetten om een gezamenlijk hoger doel te bereiken. De inspiratie is de liefde, tot aan de maan en terug.
Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.
