Van Aartsen en andere oud-ministers tekenen brief tegen Trumps Israël-beleid
Oud-minister Jozias van Aartsen (VVD) van Buitenlandse Zaken heeft met enkele tientallen Europese ex-collega’s en andere oud-toppolitici een open brief ondertekend tegen het Israël-beleid van de Verenigde Staten. De Amerikaanse president Donald Trump houdt volgens de ondertekenaars onvoldoende rekening met de Palestijnen. Hij is niet gericht op een tweestatenoplossing, iets waar de EU wel voorstander van is, aldus de briefschrijvers. Hun noodkreet is gepubliceerd in de Britse krant The Guardian, maar ook in andere kranten zoals NRC Handelsblad.
Willekeur
De briefschrijvers benadrukken dat de EU sterk hecht aan ‘de multilaterale, op regels gebaseerde internationale orde. Dankzij het internationaal recht beleven wij de langste periode van vrede, welvaart en stabiliteit die ons continent ooit heeft gekend. Al tientallen jaren proberen wij onze Israëlische en Palestijnse buren hetzelfde vredesdividend te laten genieten’. Ze stellen dat Amerika onder Trump een andere richting in geslagen is. ‘Helaas is de huidige Amerikaanse regering op dit beleid teruggekomen en heeft zich gedistantieerd van de gevestigde internationale rechtsnormen. Ze erkent de aanspraken op Jeruzalem tot nu toe maar van één kant en toont een verontrustende onverschilligheid voor de uitbreiding van de Israëlische nederzettingen’.
UNRWA
Ook hebben de ondertekenaars het over UNRWA, de VN-organisatie die er is voor Palestijnse vluchtelingen en al hun nakomelingen. Trump draaide eerder de Amerikaanse subsidies voor UNRWA de nek om. ‘Daarmee zetten ze de veiligheid en stabiliteit op het spel van verschillende landen die bij Europa om de hoek liggen’, aldus de briefschrijvers, die vinden dat een tweestatenoplossing en het herstellen van de grenslijnen van voor 1967 de uitgangspunten moeten zijn voor een vredesregeling tussen Israël en de Palestijnen. Er moet landruil mogelijk zijn en Jeruzalem moet de hoofdstad van beide staten worden. Dit zijn de normen van de EU.
Vredesplan Trump
De oud-ministers wijzen op het ‘allesomvattende vredesplan’ van Trump, dat momenteel nog in de maak is. ‘De regering-Trump verleent helaas geen duidelijke steun aan de twee staten-visie, maar verklaart daarentegen wel nagenoeg toe te zijn aan de voltooiing en presentatie van een nieuw plan voor een Israëlisch-Palestijnse vrede’. Europa dient elk plan af te wijzen dat niet aan haar normen voldoet. ‘Wij delen weliswaar de teleurstelling van Washington over de mislukte vredespogingen uit het verleden, maar we zijn er ook van overtuigd dat een plan waarin de Palestijnse staat wordt gereduceerd tot een entiteit zonder soevereiniteit, territoriale eenheid en economische levensvatbaarheid, het failliet van eerdere vredespogingen alleen maar zou versterken. Dat zou ook het einde van de tweestatenoplossing bespoedigen en een duurzame vrede tussen Palestijnen en Israëliërs voorgoed onmogelijk maken’.
Europa eigen koers
Samenwerken met Amerika heeft de voorkeur, ‘maar als onze belangen en fundamentele waarden op het spel staan, moet Europa zijn eigen koers varen’, aldus de politici. Verdedigers van mensenrechten in Israël en de Palestijnse gebieden moeten alle steun krijgen. ‘Israël en de bezette Palestijnse gebieden glijden af naar een één-staat-realiteit met ongelijke rechten. Dit kan niet voortduren. Voor de Israëliërs, voor de Palestijnen en voor ons in Europa’. De Europese regeringen moeten de tweestatenoplossing beschermen, aldus de ondertekenaars. ‘Op dit moment heeft Europa een beslissende gelegenheid tot versterking van onze gedeelde beginselen en langdurige betrokkenheid bij het vredesproces in het Midden-Oosten, en kan het daarmee uiting geven aan Europa’s unieke rol als ijkpunt voor een op regels gebaseerde wereldorde. Als we deze gelegenheid niet aangrijpen, op een moment dat deze orde ongekend op de proef wordt gesteld, dan zal dit verstrekkende negatieve gevolgen hebben’.
De brief is ondertekend door Mary Robinson, oud-president en Hoge Commissaris voor de mensenrechten van de VN (Ierland); Robert Serry, voormalig speciaal VN-coördinator voor het vredesproces in het Midden-Oosten (Nederland); Javier Solana, oud-secretaris-generaal van de NAVO en hoge vertegenwoordiger van de EU voor het buitenland (Spanje), Marc Otte, oud-EU-gezant bij het vredesproces in het Midden-Oosten (België); door de voormalige (vice-)premiers en oud-ministers van Buitenlandse zaken Jean Marc Ayrault (Frankrijk), Carl Bildt en Lena Hjelm-Wallén (Zweden), Wlodzimierz Cimoszewicz (Polen), Massimo d’Alema (Italië), Vesna Pusić (Kroatië), Sigmar Gabriel (Duitsland); door de oud-ministers en voormalige Europees Commissarissen Dacian Cioloș (Roemenië); Karel de Gught, Willy Claes en Louis Michel(België), Benita Ferrero-Waldner en Michael Spindelegger (Oostenrijk), Franco Frattini (Italië); oud-premier Guy Verhofstadt (België); en door de oud-ministers en onderministers van Buitenlandse Zaken Erkki Tuomioja (Finland), Ivo Vajgl (Slovenië), Frank Vandenbroucke(België), Jozias van Aartsen, (Nederland), Hubert Vedrine (Frankrijk), Lubomír Zaorálek(Tsjechische Republiek), Eduard Kukan (Slowakije), Uffe Ellemann-Jensen, Martin Lidegaard, Per Stig Møller, Mogens Lykketoft en Holger K. Nielsen (Denemarken), David Miliband, Douglas Alexander, Desmond Swayne en Jack Straw (Verenigd Koninkrijk), Ana Palacio (Spanje), Jacques Poos (Luxemburg)
