VVD en CDA: Stolpersteine voor vergeten groep Amsterdammers

Fractievoorzitters Daan Wijnants (VVD) en Rogier Havelaar (CDA) steunen een initiatief om Stolpersteine te leggen voor Amsterdammers die tijdens de oorlog zijn vermoord met experimentele vergassing. Het tweetal heeft daarover schriftelijke vragen gesteld aan het Amsterdamse college van B&W.

In 1942 zijn zeventien Amsterdammers vermoord door middel van experimentele vergassing. In totaal zijn 45 Nederlanders op deze gruwelijke manier gedood. Zij zaten gevangen in concentratiekamp Neugengamme en werden na selectie overgebracht naar een psychiatrische kliniek in Bernburg. Daar zijn zij in alfabetische volgorde gedood. De slachtoffers waren Joodse activisten, communisten, kritische christenen, anarchisten en revolutionairen. De experimenten in Bernburg legden de basis voor de gaskamers in de concentratiekampen.

Dat blijkt uit onderzoek van Jan Boxem en Steven Brandsma uit Lochem. Dit is een onbekend hoofdstuk uit de geschiedenis van de oorlog. Daarom zetten Boxem en Brandsma zich in om in iedere stad waar de slachtoffers woonden, herdenkingsteentjes te plaatsen. Een oom van Jan Boxem, Hendrik Visscher uit Den Haag, was een van die slachtoffers, schrijft de Telegraaf.

Bureaucratie

De maakkosten van een Stolperstein komen voor rekening van de aanvrager. De plaatsing zelf is gratis. De initiatiefnemers uit Lochem hebben zelf het geld niet om voor alle 45 Nederlanders een steentje te laten maken. Daarom vragen ze de betrokken gemeenten de kosten te dragen.

Volgens Wijnants en Havelaar hebben de initiatiefnemers te maken met een gebrek aan medewerking van de gemeente Amsterdam. De fractievoorzitters van VVD en CDA willen daarom weten of de gemeente bereid is mee te werken en de kosten te dragen. Een steentje zou zo’n 150 euro kosten. Ook willen ze weten waarom de plaatsing van de Stolpersteine spaak loopt en wat er nodig is om het proces te versoepelen.

Herdenken

In sommige gemeenten liggen al wel Stolpersteine voor deze vergeten groep, in andere niet. In Almelo ligt bijvoorbeeld een herdenkingssteentje voor Gerrit Willem Frederiks. Frederiks was voor de oorlog broodventer en penningmeester bij de VVSU, de vereniging Vrienden der Sovjet-Unie. Vanwege zijn communistische idealen werd hij door de Duitse bezetter opgepakt en in Bernburg met experimentele vergassing omgebracht.

De gemeente Den Haag wilde niet meewerken Daarop begonnen ChristenUnie/SGP en VVD uit de Haagse raad een inzamelingsactie om de Stolpersteine te financieren. Binnen een paar uur was het benodigde bedrag van 924 euro opgehaald voor de zeven Haagse steentjes.

Wijnants en Havelaar benadrukken dat de herinnering aan de zeventien Amsterdamse slachtoffers belangrijk is. De Stolpersteine moeten er wat hen betreft zo snel mogelijk komen.