Westerbork moet hand ophouden in Den Haag

Directeur Bertien Minco van Herinneringscentrum Kamp Westerbork is vanuit Drenthe afgezakt naar Den Haag om een petitie aan te bieden aan de Tweede Kamer. Zo hoopt zij op extra financiële steun van het kabinet. Minco geeft aan dat Westerbork financieel onder druk staat en nieuwe tegenvallers niet kan opvangen. De belangstelling en het aantal bezoekers voor haar instituut zijn echter groeiende. Het is nu aan de politiek om te handelen en boter bij de vis te doen.

Het ligt niet aan tegenvallende bezoekersaantallen, legt Minco aan RTV Drenthe uit. “Alle kosten zijn enorm gestegen, maar die worden niet of nauwelijks gecompenseerd met onze subsidies. Dus wij hebben een heel erg groot probleem,” zegt ze. Ook staat de voorgenomen BTW-verhoging in de culturele sector naar 21 procent voor de deur. Niet te doen, aldus Minco. “Tel maar bij elkaar op: dan heb je een kwart van je inkomsten die je gaat verliezen.” Zelfs als de 21 procentsverhoging van tafel gaat, is Westerbork er nog niet.

Bezoekerscentrum

Inkomstenverlies of niet, het herinneringscentrum moet sowieso een vernieuwingsslag maken. Onder de vorige directeur zijn er wel nieuwe dingen bijgekomen, zoals een glazen overkapping van het huis van kamphoofd Gemmeker, maar het bezoekerscentrum werd ongemoeid gelaten. Dat gebouw bevat onder meer een vaste expositie en een ruimte voor ruimte voor wisselende tentoonstellingen. Er is onder meer aan het gebouw achterstallig onderhoud.

Geen buffer

Minco stelt vast dat haar organisatie geen buffer heeft om tegenvallers op te vangen. Indien de verwarming kapot gaat, komt Westerbork al in de rode cijfers. Dat komt ook omdat er al jaren te weinig geld naar haar organisatie gaat. Het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam en het Drents Museum in Assen ontvangen veel meer. “Wij krijgen tien procent van wat zij krijgen. Dat is ons al jaren een doorn in het oog,” aldus de directeur, die in het voorjaar van 2022 aantrad.

Uit eigen zak

Zoals aangegeven zijn de bezoekersaantallen wel gezond. In 2023 wisten 130.000 mensen de weg naar het herinneringscentrum te vinden. Door het toegenomen bezoekersaantal kon een gat in de begroting worden gedicht. Maar het kan daar niet bij blijven, want om ieder jaar op meer bezoekers te rekenen: dat maakt de situatie onzeker. Ook komen er jaarlijks 35.000 scholieren langs. De extra kosten die daarvoor moeten worden gemaakt, moet het herinneringscentrum zelf betalen.

Scholen weigeren

Doordat het centrum geen geld heeft om meer personeel in te huren, moet het nu ook scholen weigeren. En dat terwijl de educatieve functie van de organisatie belangrijk is, zo stelt Minco. Daarnaast zijn de kosten voor gas en licht gestegen. “Ik zou tegen iedereen in Nederland willen zeggen: Put your money where your mouth is. Als je zegt dat je dit zo belangrijk vindt, dan moet nu de portemonnee getrokken worden. Wij houden het zo hier niet veel langer vol.”

Boter bij de vis

Voor de verbouwing van het bezoekerscentrum vraagt Minco een eenmalige bijdrage van het Rijk. Als dat lukt, kan het gebouw na renovatie in ieder geval weer vooruit. Los daarvan moet er dus een structurele oplossing komen om Herinneringscentrum Kamp Westerbork financieel te stutten en weer gezond te maken. Politici hebben hun mond vol van schoolklassen die naar Westerbork moeten om te leren over de Sjoa en antisemitisme, maar nu wordt door Westerbork boter bij de vis gevraagd. De vraag is of die er gaat komen.