16de eeuwse Talmoed geveild voor 8,5 miljoen euro
Een zogenaamde ‘Bomberg-Talmoed’ uit de zestiende eeuw is deze week voor het recordbedrag van 9.320.000 dollar (inclusief 1,2 miljoen dollar koperspremie) afgetikt bij het veilinghuis Sotheby’s in New York. Het gaat volgens het veilinghuis over het hoogste bedrag dat ooit voor een Judaica object werd neergeteld.
Het werk werd op de veiling gekocht door Stephan Loewentheil op naam van de winkel 19th Century Rare Book & Photograph Shop in New York. Volgens ingewijden deed hij dit namens verzamelaar Leon Black, een bekende New Yorkse zakenman. Black is onder meer eigenaar van De Schreeuw van Edvard Munch, waar hij in 2012 een bedrag van maar liefst 120 miljoen doller voor neertelde.
De Bomberg-Talmoed is de Joodse equivalent van de Gutenberg-Bijbel. Drukker Daniel Bomberg, een christen, drukte tussen 1519 en 1523 in Venetië de eerste volledige uitgave van de commentaren van belangrijke rabbijnen en andere schriftgeleerden. Deze Babylonische Talmoed bestaat uit negen delen en in totaal 3.500 bladzijden. Er bestaan vandaag de dag nog slechts 14 volledige gedrukte uitgaven van de Talmoed uit de zestiende eeuw.
Het zeer goed geconserveerde boekwerk maakte deel uit van de Valmadonna Trust Library, een privé collectie van meer dan elfduizend Joodse boeken en zeldzame manuscripten. De oorspronkelijke eigenaar was de Hebreeuwse geleerde Richard Bruarne. Na zijn dood in 1565 werd de Talmoed bewaard in de Christ Church kerk in Oxford. Sinds 1629 bevond het zich in Westminster Abbey. Pas in juli 1980 werd het onderdeel van de Valmadonna Collectie, die het had geruild voor een middeleeuwse oprichtingsakte van Westminster Abbey.
De veiling bij Sotheby’s omvatte ook elf andere werken, waarvan sommige zelfs uit de 11e en 12e eeuw dateren.
In de video hieronder is de laatste minuut te zien van de veiling van de Bomberg-Talmoed.
