Alkmaar legt stenen zonder Demnig
In Alkmaar zijn 21 herdenkingstenen in de straat gelegd voor Joden die vermoord werden in de Tweede Wereldoorlog. Bewust wordt niet gesproken over Stolpersteine, omdat het in de Kaasstad gaat om stenen die niet vervaardigd zijn door de Duitse kunstenaar Günter Demnig. Wel heeft hij het idee ontwikkeld struikelstenen te leggen op plekken waar ooit vermoordde Joden hebben gewoond. De Stichting Herdenkingstenen Joods Alkmaar kiest er bewust voor om eigen stenen te leggen zodat het snel kan gebeuren. Mogelijk heeft het ook te maken met de financiering, want voor een koperen steen van Demnig moet minimaal 125 euro worden betaald.
Op de site laat de Stichting erover het volgende weten: ‘Het geweldige initiatief van Günter Demnig om aanvankelijk in Duitsland en momenteel in vele landen in Europa de Stolpersteine te leggen, heeft echter zulke grote vormen aangenomen dat het onhaalbaar is geworden om ons doel te bereiken’. Momenteel reist Demnig door Europa om overal zelf de stenen in de grond te slaan. ‘Onze Stichting heeft het initiatief genomen om – los van de Stolpersteine – er voor te zorgen toch binnen de gestelde termijn de stenen voor de Alkmaarse Joden te kunnen leggen. Daardoor wordt het Europa-brede karakter wat Stolpersteine intussen heeft gekregen terug gebracht tot meer landelijke, Nederlandse proporties. Het is vanzelfsprekend dat onze Stichting het initiatief van Demnig volledig respecteert en waardeert. Door het aangaan van een ander en meer lokaal gerichte aanpak blijft echter ons doel gewaarborgd’.
En zo geschiedde. Maandag werden er 21 eigen herdenkingsstenen in de grond gelegd. De Alkmaarse stenen zijn zwart en hebben de namen ingegraveerd. Ze herdenken Joodse Alkmaarders van tussen de 14 en 89 jaar die vermoord werden tijdens de Sjoa. Nabestaanden en genodigden gaven gehoor aan de uitnodiging van de Stichting om samen de slachtoffers te herdenken. ‘Laten we niet en nooit vergeten dat stigmatiseren toen leidde tot uitroeiing en moord. De wens is dat het opmerken en lezen van de stenen, tot nadenken stemt’, aldus het bestuur van de Stichting in een persbericht.
In totaal zijn er herdenkingsstenen geplaatst voor 88 Joodse Alkmaarders. De Stichting hoopt in 2020 álle namen van de Joodse slachtoffers ‘teruggebracht’ te hebben in de Kaasstad. Op 5 maart 1942 werden de Joodse Alkmaarders gedwongen door de bezetter naar Amsterdam te vertrekken. Via Westerbork werden ze op transport naar de kampen gezet, waar hen de dood wachtte. Het overgrote deel van hen kwam niet terug.
Alkmaar is niet de enige stad die geen Stolpersteine van Günter Demnig laat leggen. Ook Amersfoort, Zutphen en andere gemeenten leggen eigen varianten van stenen. Deze zijn volgens de leggers goedkoper en net zo waardig.
