Anti-discriminatiebureau België onder vuur

In België is discussie ontstaan rond het functioneren van het landelijke anti-discriminatiebureau Unia. Volgens de nieuwe federale staatssecretaris Zuhal Demir van Gelijke Kansen (N-VA) is de instelling vooral bezig om voor moslims en Turkse Belgen op te komen en zou ze de Belgische Joden veelal in de kou laten staan. Er zou te weinig aandacht zijn voor de bestrijding van het antisemitisme en ook zou er een pro-Palestijns gedachtegoed bij Unia overheersen. Kopstukken van de Joodse gemeenschap bevestigen haar mening, evenals de Vlaamse minister Liesbeth Homans (N-VA) van Inburgering en Gelijke Kansen. Demir wil met de directie van Unia in gesprek en overweegt maatregelen te nemen.

Uitgelekte brief
Het draait allemaal om een uitspraak van de rechter in een antisemitisme-zaak, waarin de beklaagde – een pro-Palestijnse activist – antisemitische uitingen deed tijdens een pro-Palestijnse demonstratie. Unia nam het voor de man op en vroeg bij de rechter een schadevergoeding voor de man. Unia verloor de zaak en de man werd veroordeeld. Het blad Joods Actueel vroeg om opheldering bij het bureau. Immers, Unia heeft een mandaat waarin ze ook moet opkomen voor Belgische Joden die gediscrimineerd worden. Het blad wilde daarom meer weten over haar opstelling in de zaak en verkreeg een interne mail waarin een jurist van Unia zich juist beklaagt over de uitspraak van de rechter. Eerder schreef het bureau een brief aan het Antwerpse stadsbestuur waarin ze de schepenen (wethouders) op de vingers tikte voor het instellen van een boerkini-verbod. Dit zou discriminatie zijn.

Demir in actie
Eind vorige week vertrok federaal staatssecretaris Elke Sleurs (N-VA) van Gelijke Kansen om lijsttrekker te worden in Gent. Ze werd opgevolgd door Demir die, na te zijn ingezworen door koning Filip, in de media in de aanval ging. “Ik ben bezorgd om Unia als instelling, er is weinig draagvlak voor, en ik merk dat ook aan reacties van andere mensen. Het is geen centrum van gelijke kansen, maar een centrum van polarisering,” aldus de Turks-Vlaamse Demir op zondag bij de VRT. Volgens haar komt de organisatie vooral op voor moslims en te weinig voor bijvoorbeeld Joden. Ze wil in gesprek met Unia. Later kreeg ze bijval van partijgenote en Vlaams minister Homans: “Unia is niet neutraal, niet objectief, het verdedigt maar één doelgroep, de mensen van allochtone origine.”

Belgische Joden boos
Ook vanuit de Joodse gemeenschap klinkt kritiek op Unia. Zo zegde het Forum der Joodse Organisaties eerder alle vertrouwen in de organisatie op. Die krijgt bijval van Alexander Zanzer van de vereniging voor Joodse weldadigheid, de Koninklijke Centrale. ‘Op Radio 1 verklaarde de rector van de Antwerpse universiteit en lid van de beheerraad van UNIA dat “bij Joden gaat het om opiniedelicten’, zo schrijft hij in Joods Actueel op persoonlijke titel. ‘Indien het roepen van “dood aan alle Joden” voor Unia een opinie is, waarvan de veroordeling door een Belgische rechtbank door hun huisjurist op ongeloof wordt ontvangen, is er veel meer aan de hand dan communautaire meningsverschillen’. Ook het N-VA-Kamerlid Annick De Ridder beklaagt zich over de instelling: “Zelf heb ik een keer klacht neergelegd – tien jaar geleden – toen een Joodse man werd belaagd door enkele jongeren van allochtone afkomst. Ondanks de ernst van die feiten werd mijn klacht verticaal geklasseerd.”

Reactie Unia
Inmiddels weert het bekritiseerde anti-discriminatiebureau van zich af.  “Wij kunnen leven met kritiek, maar graag op basis van feiten”, meent directeur Els Keytsman bij de VRT, die zelf kritiek heeft op Demir en Homans. “De minister lijkt blind voor de diverse werking van Unia.” Haar instelling is er voor elke Belgische burger, vindt ze. “We vinden het oprecht jammer en verontrustend dat minister Homans en staatssecretaris Demir dit niet opmerken.” Wat de N-VA’ers zeggen, geeft een vertekend beeld. “Unia zoekt naar de grootste gemene deler tussen mensen ongeacht hun afkomst, handicap, seksuele oriëntatie enzovoort. De antiracismewet en de antidiscriminatiewet vormen de toetssteen voor Unia. Voor ons tellen feiten en die spreken voor zich.” Binnenkort volgt er een gesprek tussen beide partijen.

Paula D’Hondt
Unia heeft officieel het interfederaal Centrum voor Gelijke Kansen en Bestrijding van Discriminatie en Racisme – ook wel het Interfederaal Gelijkekansencentrum. Het is een Belgische openbare dienst, gesticht in 1993, met als doel om discriminatie te bestrijden. Destijds werd de instelling in het leven geroepen door Paula D’Hondt (CD&V) die koninklijk commissaris voor vreemdelingenzaken was. Tussen 1989 en 1993 ging zij op onderzoek uit naar misstanden rond nieuwkomers in de Belgische samenleving. Haar uiteindelijke rapportage bevatte aanbevelingen zoals het verplicht lesgeven van migranten in de landstalen, inburgeringscursussen en het tegengaan van de uitwassen van de islam. Met haar adviezen werd weinig tot niets gedaan. D’Hondt (90) schreef vorig jaar een boek met haar grieven en mijmeringen.