Bibliotheek Arnold Heertje gaat naar museum Allard Pierson

Het museum Allard Pierson heeft de economische bibliotheek van de in 2020 overleden econoom Arnold Heertje gekregen. De Stichting tot Beheer van de Heertje Bibliotheek heeft de verzameling overgedaan als schenking. De overledene was niet alleen econoom, maar ook een fervent verzamelaar van oude boeken. De schenking omvat zo’n 3.300 klassieke gedrukte werken van de 16de tot en met de 20ste eeuw. De meesten gaan over de economie. Heertje had een Joodse achtergrond en was een bekend spreker in de media en het publieke debat. Ook engageerde hij zich binnen de Partij van de Arbeid (PvdA).

Een aantal beroemde titels uit Heertjes bibliotheek zijn Bernard de Mandeville’s The fable of the bees (1714), Adam Smith’s The wealth of nations (1776), David Ricardo’s Principles of political economy (1817), Thomas Malthus’ An essay on the principle of population (1798). Door de bibliotheek onder te brengen bij het Allard Pierson kunnen studenten, onderzoekers en belangstellenden hem raadplegen en is het behoud en de toegankelijkheid voor de toekomst gegarandeerd. De schenking past in de verzameling van de UvA, waar onder meer deelcollecties zijn op het gebied van boekwetenschappen, uitgeverijen en medische wetenschap.

Vereerd en verheugd
Bas Jacobs is hoogleraar Economie aan de Vrije Universiteit (VU) en bestuurslid van De Stichting tot Beheer van de Heertje Bibliotheek. Hij vertelt over deze belangrijke stap: “De Stichting is vereerd en dankbaar dat het Allard Pierson, dat de erfgoedcollecties van de Universiteit van Amsterdam beheert, de bibliotheek in zijn collecties wil opnemen. Als onderdeel van de Universiteitsbibliotheek is gegarandeerd dat de bibliotheek bijeenblijft, wordt gecatalogiseerd en wordt ontsloten voor wetenschap en publiek.”

Directeur Els van der Plas van het museum Allard Pierson is ‘heel verheugd met deze waardevolle en prestigieuze collectie’. Economie raakt aan alles wat we doen, zegt ze. “Daarover is in onze collecties veel informatie te vinden zoals bijvoorbeeld de Romeinse muntencollectie, 16de eeuwse zeemansgidsen, pamfletten en prenten uit de 17de eeuw die ingaan op economische omstandigheden en diverse archieven zoals dat van de econoom Pieter Hennipman. Met deze aanwinst is economie binnen onze collecties verder verdiept.”

Nieuwe belangstellenden
Samen met de economiefaculteit van de UvA en de Collectie Heertje wil Van der Plas een nieuwe groep studenten en onderzoekers binden aan het Allard Pierson. Arnold Heertje studeerde zelf economie aan de UvA in een tijd dat het nog geen massastudie was. Hij studeerde in 1956 cum laude af en schreef in 1962 De kern van de economie, een lesboek voor scholieren van de hbs, de havo en het vwo hun economielessen volgden. Het laatste exemplaar ervan verscheen in 2015. Op zijn dertigste werd Heertje hoogleraar staathuishoudkunde aan de UvA. Van 1997 tot en met 2005 was hij er ook bijzonder hoogleraar economische geschiedenis.

Armoede
Heertje werd op 19 februari 1934 in Breda geboren. Hij groeide grotendeels in Arnhem op op in een Joods gezin, dat voortkwam uit sinaasappelventers en diamantklovers in de Amsterdamse Jodenbuurt. Tijdens de Sjoa dook het gezin in 1942 onder. De toen achtjarige Heertje kwam terecht bij gereformeerde gezinnen in de Haarlemmermeerpolder. Zowel hij als zijn ouders overleefden de oorlog. Naast het christendom van zijn onderduikgezin, maakte ook hun armoede indruk op Heertje, die hierdoor uiteindelijk economie ging studeren.

PvdA en mening
Heertje had een uitgesproken mening over maatschappelijke vraagstukken. Zo was hij een prominent lid van de PvdA en stak hij zijn mening niet onder stoelen of banken. Kritiek uiten op politici en bestuurders van zijn partij – of van andere partijen – was hem niet vreemd. In de jaren negentig blonk hij uit in een kritische houding over grote infrastructurele projecten zoals de Betuwelijn, de Noord/Zuidlijn in Amsterdam en het doortrekken van de A15 van Bemmel naar Zevenaar. Heertje had kritiek op Verkeersministers als Tineke Netelenbos (PvdA) en Annemarie Jorritsma (VVD), en vond vaak dat deze grote projecten te duur waren. Onder andere in zijn column in Het Parool kon hij zijn ei erover kwijt.

Lees meer:
Econoom Arnold Heertje (86) overleden
Arnold Heertje, een van de bekendste economen van Nederland, is zaterdag op 86-jarige leeftijd overleden – hij overleed niet aan het coronavirus. Generaties Nederlanders zijn opgegroeid met zijn lesmateriaal over de economie. Heertje was hoogleraar aan de UvA en ging in 2006 met emeritaat. Ook schreef hij columns voor Het Parool en was hij maatschappelijk geëngageerd. Heertje was van Joodse komaf en was de vader van stand up comedian Raoul Heertje.