Bob Dylan wordt 76, hier zijn meest Joodse songs
Ondanks alle verzinsels over zijn leven heeft Bob Dylan zijn afkomst nooit ontkend. Hoe zou dat ook kunnen als je uit zo’n actief Joods gezin komt als de Zimmermans waren?
Hij werd geboren in een middle class Joods gezin in Minnesota, met een Jiddisch sprekende grootmoeder die bij hen in huis woonde en ouders die beide zeer actief waren in het Joodse leven: zijn moeder was voorzitter van de plaatselijke Hadassah, zijn vader was voorzitter van Bne Brith. Dylan ging aan het einde van de jaren ’60 en vroege jaren ’70 van de vorige eeuw meerdere keren naar Israël. Zijn kinderen gingen naar hetzelfde zomerkamp in Wisconsin waar hij als tiener een aantal zomers was geweest.
Toen hij 51 jaar geleden in New York City arriveerde wilde hij naam maken in de folk-muziek; maar die naam was Dylan, niet Zimmerman. Maar hij liet zijn wortels niet achter zich. Een van zijn eerste eigen nummers was een parodie op ‘Hava Nagila’. In veel van de songs die volgden, zijn verwijzingen te vinden naar tenach en Joodse thema’s. We weten niet of hij dit met opzet deed of dat het gewoon één van de vele bronnen was waaruit hij leende voor zijn songteksten. Andere bronnen zijn onder andere Shakespeare, het Franse symbolisme, dialogen uit films, clichés uit de blues en zelfs onbekende Japanse jakuza (maffia) romans.
Toch is het duidelijk uit de songteksten zelf dat Dylan goed heeft opgelet bij Joodse les en bij zijn barmitswa-lessen. Als volwassene heeft hij zo nu en dan bij verschillende rabbijnen gestudeerd, meestal uit de Chabad-kringen.
De volgende tien songs uit de afgelopen vijftig jaar vertonen, in wisselende mate, Joodse thematiek:
- “Talkin’ Hava Nagilah Blues”, net aangekomen uit Minnesota schreef de twintig jaar oude Dylan dit grappige lied.
- “With God on Our Side”, in een protestsong uit 1963 klaagt Dylan ‘de Duitsers’ aan: “Murdered 6 million… in the ovens they fried”.
- “New Morning”, Noe, ochtend?
- “All Along the Watchtower”, deze song uit 1967 is gebaseerd op Jesaja 21.
- “Forever Young”, een poëtische hervertelling van de zegen die vaders op vrijdagavond over hun kinderen uitspreken. Hij verwerkt er het verhaal van Jacob in (“May you build a ladder to the stars /And climb on every rung”).
- “Highway 61 Revisited”, een midrasj op het bijna-offer van Jitschak (“Oh, God said to Abraham, ‘Kill me a son!’ / Abe says, ‘Man, you must be puttin’ me on”).
- “Gotta Serve Somebody”, een ode aan Joodse moeders die ook verwijst naar Jehosjoea 24:14-15).
- “Neighborhood Bully”, Dylan maakte met deze song de meest fanatieke, rechtse zionisten blij, alsof hij de Vladimir Jabotinsky was van de rock and roll.
- “Everything Is Broken”, een mix van rock en Luriaanse kabbala.
- “Blowin’ in the Wind”, dit is misschien wel zijn meest bekende song en het is een litanie van onbeantwoorde en niet te beantwoorden vragen. Wat kan er Joodser zijn?
Bron: Forward
