Sheinbaum eerste Joodse president Mexico

In Mexico heeft Claudia Sheinbaum de presidentsverkiezingen gewonnen. De huidige burgemeester van Mexico-Stad wordt het eerste vrouwelijke en Joodse staatshoofd van het Latijns-Amerikaanse land. De 61-jarige Sheinbaum, die ruim 58 procent van de stemmen kreeg, volgt partijgenoot Andrés Manuel López Obrador op. Hij zwaait na een termijn van zes jaar af, zoals in de Mexicaanse grondwet is geregeld.

Sheinbaum werd in 1962 geboren uit Joodse ouders. Haar Asjkenazische grootouders kwamen vanuit Litouwen naar Mexico en haar Sefardische grootouders vanuit Bulgarije. In de jaren tachtig studeerde ze aan de Faculteit der Exacte Wetenschappen van de Nationale Autonome Universiteit van Mexico, waar ze in 1989 een graad in de natuurkunde verdiende met een proefschrift. Al in haar studententijd was ze politiek actief. In 2000 werd ze opgenomen in de deelstaatregering van Mexico-Stad van Obrador als minister van Milieu.

Nobelprijs

Later werd Sheinbaum lid van de Intergouvernementele Werkgroep over Klimaatverandering. In 2007 kreeg de groep samen met Al Gore, oud-vicepresident van de Verenigde Staten, de Nobelprijs voor de vrede. De politica is actief bezig met het Jodendom. Ze is een van de 50.000 Joodse inwoners van Mexico-Stad, de hoofdstad van het land. In 2018 was ze kandidaat voor het burgemeesterschap, na eerst burgemeester van Tialpan te zijn geweest. Ze won deze verkiezingen als eerste vrouw ooit. De kiezers van de hoofdstad zijn overwegend progressief.

Ruime voorsprong

Op 12 juni 2023 nam Sheinbaum ontslag als burgemeester van Mexico-Stad om mee te doen aan de presidentsverkiezingen van dit jaar. Ze sleepte de nominatie van haar partij, de progressieve PRD en deed het goed in de peilingen. De rechtse oppositiepartij PAN kwam eveneens met een vrouwelijke kandidaat op de proppen, maar Xóchitl Gálvez deed het minder goed dan Sheinbaum. Zij behaalde zondag een kleine 29 procent van de stemmen tegenover 58 procent van haar rivale van de PRD. De kandidaat van de PRI – een van de drie grote partijen – was nergens te bekennen in het veld.

Pro-Israël?

Het is vooralsnog onduidelijk wat een Joodse president voor Mexico zal betekenen en of het een positief of negatief effect zal hebben op de Joodse gemeenschap in het land. Partijgenoot en voorganger Obrador riep in november vorig jaar op tot een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas. Verder was hij vrij terughoudend. Andere Latijns-Amerikaanse landen hebben wel een duidelijk pro-Israël-standpunt. Rechtse of libertaire presidenten omarmen het land terwijl linkse presidenten zich vaak als pro-Palestijns profileren. De vraag is wat de linkse Sheinbaum zal doen.