De rijdende rechter – column Bart Vink

“Dit is mijn uitspraak en hier moet u het mee doen” zegt John Reid aan het eind van zijn programma De Rijdende Rechter als hij zijn oordeel geeft als rechter op locatie. Vervolgens volgt geen vreugdedansje van de twee partijen die onenigheid hadden, maar meestal wel een vorm van acceptatie. Reid verdiept zich in de verschillende kanten van een probleem, komt daarna met zijn oordeel en verwoordt dat zo dat beide partijen het accepteren, ook als ze het met de uitspraak niet eens zijn.

Hoe anders klinken de meeste politieke onenigheden in de media. “U deugt niet, want u wilt de verkoop van Mein Kampf in Nederland vrijgeven”. Dat hoorde Mark Rutte toen hij zei dat er wat hem betreft geen grens was aan de vrijheid van meningsuiting. ‘Met uw verbod op koosjere slacht brengt u joods leven de doodsteek toe’ hoorden Marianne Thieme (PvdD) en Dion Graus (PVV) toen zij dierenwelzijn boven rechten van de joodse en islamitische minderheid plaatsten. “U stemt niet voor de werkdefinitie van antisemitisme en bent dus zelf in feite een antisemiet” hoorden Lodewijk Asscher (PvdA) en Sjoerd Sjoerdsma (D66) toen die de definitie niet omarmden, omdat ze dachten dat die ook gerechtvaardigde kritiek op Israëlisch beleid zou kunnen bemoeilijken. Waar is John Reid als je hem nodig hebt?

Het gaat hier om lastige afwegingen tussen verschillende waarden. Afwegingen ook waarbij niet over een nacht ijs is gegaan door de meeste politici. Toch is het ‘een eitje’ om beschuldigingen te uiten, bijvoorbeeld via sociale media. Het is vaak ‘goed’ of ‘fout’. Alsof het weer gaat over Radio Oranje of de NSB, geallieerden of nazi’s, de februaristakers of de Amsterdamse gemeentepolitie. En ja, in kinderfilms en westerns werkt dat vaak prima: goed tegen kwaad, zwart tegen wit. Ook bepaalde opiniemakers vinden dat vaak heerlijk. Waar is John Reid als je hem nodig hebt?

Juist bij dit soort afwegingen en keuzes is de werkelijkheid complexer dan wat in de media wordt gezegd. Publieke veroordelingen zonder hoor en wederhoor, zonder inleving en respect, doen echt niemand recht. Heel anders dus dan de rijdende rechter op tv. Waar sommigen het regelmatig laten afweten, geeft John Reid wel positieve energie. Reid dus als les voor opiniemakers, activisten en politici. Een tv-rechter ook met hoge kijkcijfers. Onenigheid en strijd herkent kennelijk iedereen en respect bij het omgaan daarmee scoort bij velen. Winnaars, verliezers, liefde en respect. Geef mij maar wat meer John Reid…