De verkiezingsuitslag: goed voor de Joodse gemeenschap?
Met het uitblijven van een grote overwinning van de PVV kan de meerderheid van Joods Nederland opgelucht ademhalen. Want, zoals al bleek in de Verenigde Staten, extreme of populistische leiders, en verregaande polarisatie, zijn vaak geen goed nieuws voor Joden. De gematigdheid die opdoemt uit de Nederlandse verkiezingsuitslag weerspiegelt duidelijk het afstand nemen van polarisatie in de Nederlandse samenleving door het electoraat.
Maar wat te denken van de rest? Traditioneel stemden veel Joden ofwel PvdA, ofwel VVD. Die eerste partij is nagenoeg weggevaagd. De eerste analyses noemen als belangrijkste reden vooral teleurstelling bij de kiezers over het teloorgaan van de sociaal-democratische waarden. Met andere woorden: de PvdA-stemmers vinden dat het kabinet Rutte te veel een economisch conservatieve koers heeft gevolgd. Dat wordt ook bevestigd door het veel geringere verlies van de VVD: kennelijk herkennen de rechts-liberale kiezers zich voor een groot deel in het beleid dat het kabinet Rutte de afgelopen jaren heeft gevoerd.
De vraag is natuurlijk wat voor kabinet er gevormd zal worden. Om recht te doen aan de uitslag, ligt een kabinet van VVD, CDA, D66 en GroenLinks voor de hand. Een andere mogelijkheid is een overwegend rechts kabinet met VVD, CDA, ChristenUnie en D66, eventueel met de SGP erbij. In beide gevallen lijken essentiële rechten voor Joden en andere minderheden gewaarborgd. In geval van een kabinet met D66 en GroenLinks is het afwachten wat het lot zal zijn van de sjechita, de kosjere slacht. In een kabinet met de ChristenUnie en mogelijk de SGP zal een verbod op de sjechita er hoogstwaarschijnlijk niet komen.
Wat betreft Israël zal een kabinet met D66 en GroenLinks zich waarschijnlijk iets kritischer opstellen dan tot nu toe door Nederlandse regeringen is gedaan. Zowel D66 als Groen Links zijn niet uit op de ondergang van de Joodse Staat, maar staan wel zeer kritisch ten opzichte van het huidige Israëlische regeringsbeleid. Dat geldt niet voor VVD en CDA, dus in de praktijk zal er hoogstwaarschijnlijk niet veel veranderen. Met de eerder genoemde rechtse combinatie vallen in het geheel geen afkeurende geluiden te verwachten.
Op het moment dat dit artikel geschreven wordt, is de definitieve uitslag nog niet bekend. Naar verwachting zal die niet veel afwijken van de voorspellingen van de exit polls.
