Deense koningin Margrethe II spreekt afschuw uit over antisemitisme in haar land

De Deense koningin Margrethe II heeft zich in haar jaarlijkse toespraak op oudejaarsavond uitgesproken tegen het antisemitisme in haar land. Ze veroordeelt het en vindt dat de Denen er alert op moeten zijn. De Vereniging van Deense Joden is verheugd en benadrukt dat het de eerste keer is dat de monarch zich uitspreekt over Jodenhaat. In november 2019 werd het land geteisterd door antisemitische incidenten zoals bekladdingen van Joodse begraafplaatsen. Ook premier Mette Frederiksen heeft zich tegen het antisemitisme uitgesproken.

Schaamte
“Het is beschamend om te zien hoe antisemitisme opnieuw zijn lelijke gezicht laat zien, ook hier bij ons,” zei koningin Margrethe II op oudejaarsavond. “Antisemitisme, intolerantie en onderdrukking van anders denkenden horen nergens thuis. Het is iets waar we goed op moeten letten en waarin we elkaar moeten helpen het tegen te gaan.” Ook refereerde ze aan de Duitse bezetting, die in 2020 precies tachtig jaar geleden plaatsvond. Het Deense staatshoofd maakte geen link tussen de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging van toen, en het antisemitisme van nu. Met gebruik van het woord ‘opnieuw’ loopt ze echter niet weg voor het verleden.

‘Het is beschamend om te zien hoe antisemitisme opnieuw zijn lelijke gezicht laat zien, ook hier bij ons’Margrethe II, koningin van Denemarken

Van grote betekenis
Voorzitter Henri Goldstein van de Vereniging van Deense Joden is geroerd door de woorden van de Deense koningin. “Ik denk dat het sterk is van de koningin dat ze vermeldt wat er de afgelopen twee tot drie maanden in de Deense samenleving gebeurd is,” zegt Goldstein. Hij stelt dat de koningin in het verleden niet over antisemitisme sprak. Haar toespraak is van grote betekenis voor Joods Denemarken. “Het zijn het officiële Denemarken en het hoofd van het land die ons begrijpen. We kunnen daar alleen maar hulde aan brengen.”

Antisemitische vernielingen
Rond de herdenking van de Kristallnacht, in november, werden Joodse plekken in heel Denemarken besmeurd met antisemitische symbolen. Zo werden in het stadje Randers, in Noord-Jutland, grafstenen op de Joodse begraafplaats Østre – vertaling: Ooster – scheefgetrokken en besmeurd met groene verf. Het ging om zeker tachtig graven. Andere Joodse locaties in Silkeborg, Aarhus, Aalborg en Vallensbæk-strand bij Kopenhagen werden vernield of beklad. In het stadje Aalborg werd ‘Jude’ op een muur van de Joodse begraafplaats geschreven en in Aarhus werden Davidsterren op muren geklad. 

Goed aangevoeld
Volgens historicus Sebastian Olden-Jørgensen van de Universiteit van Kopenhagen heeft de koningin goed aangevoeld wat er gaande is. Het antisemitische vandalisme was voor haar de reden om Jodenhaat in haar toespraak aan te halen. “Het was duidelijk en ook moeilijk om te voorkomen het antisemitisme te benoemen, omdat het de afgelopen maanden veel in de aandacht is geweest,” aldus Olden-Jørgensen tegen de Deense omroep DR. De koningin sprak verder ook over de 80ste verjaardag van de Duitse bezetting. “Maar ze benoemde het op een goede manier, omdat ze heel voorzichtig moet zijn met hoe ze het formuleert,” aldus Olden-Jørgensen.

Oudejaarstraditie
Koningin Margrethe II (79) werd staatshoofd na het overlijden van haar vader Frederik IX, begin 1972. Zij was toen 32 jaar oud. Net als haar vader houdt ze ieder jaar op oudejaarsavond een toespraak op de Deense radio en televisie. Dat gebeurt live vanuit haar woon- en werkpaleis Amalienborg in Kopenhagen. De jaarlijkse toespraak van de koningin is inmiddels voor veel Denen een traditie geworden. Tijdens de rede spreekt Margrethe II over actuele kwesties, de situatie in haar familie en brengt ze een groet aan Groenland en de Faeroer Eilanden. De koningin is weduwe. In 2018 overleed haar echtgenoot prins Hendrik op 83-jarige leeftijd.

Lees ook:
Denemarken en Zweden opgeschrikt door antisemitische bekladdingen rond herdenking Kristallnacht
Net als in Nederland wordt in Denemarken de Kristallnacht ieder jaar op 9 november herdacht. Antisemieten kozen die gebeurtenis voor hun doeleinden uit, blijkt nu. De daders zijn vermoedelijk onderdeel van de neonazistische organisatie Nordfront.