Dertien werkkampen voor Joden in en om Amsterdam
Amsterdam heeft in de Tweede Wereldoorlog zeker dertien Joodse werkkampen gehad, waar dwangarbeid verricht moest worden en waar vandaan Joden vanaf 1942 naar het oosten werden gedeporteerd. Dit meldde Het Parool gisteren
Dat blijkt uit onderzoek van de Amsterdamse onderzoeker Lion Tokkie (68), die sinds 2005 informatie verzamelt over Joodse werkkampen in Nederland. Het ging om zogeheten heen- en weerkampen waarbij de dwangarbeiders ‘s avonds naar huis gingen.
Tokkie, die voornemens is een proefschrift over de kampen te schrijven en zich heeft omringd met deskundigen, onder wie hoogleraar erfgoed Rob van der Laarse, ontdekte dat nog weinig over de werkkampen bekend is.
Hij bracht een netwerk van honderden Nederlandse werkkampen in kaart, waarvan in de oorlog vele tientallen werden afgezonderd voor dwangarbeid door Joden. In Amsterdam zouden meer dan dertien plekken zijn geweest waar de Joden dwangarbeid moesten uitoefenen.
Naar aanleiding van Tokkies bevindingen deed Holocaust-archeoloog Ivar Schute vrijdag met een groepje deskundigen vooronderzoek naar de kampen in het Amsterdamse Bos. Het ging veelal om werkplaatsen met barakken, met keukens en een beheerder. Hoewel het geen afgesloten kampen met prikkeldraad en bewaking waren, werden ze zowel door de ambtenaren als de dwangarbeiders ‘werkkampen’ genoemd.
Schute en Tokkie zeggen dat deze werkkampen een vergeten stuk uit de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog zijn. Toch vormen ze volgens hen een essentiële schakel in de holocaust.
Toen de Duitsers in 1940 Nederland bezetten, troffen zij een netwerk van werkkampen aan. Later zonderden zij daarin de Joden af van niet-Joden. In de herfst van 1942 waren er 8.000 Joden in werkkampen. Die voerden de Duitsers af, vooral via kamp Westerbork.
Omdat ook hun familie met adressen geregistreerd stonden konden de Duitsers ook nog 22.000 vrouwen en kinderen van huis ophalen, en uiteindelijk samen met de mannen naar de vernietigingskampen in het Oosten afvoeren. Aan het einde van de oorlog hebben de Duitsers naar verluidt barakken gebombardeerd om bewijsmateriaal over de kampen te vernietigen.