Eli Content (78) overleden, ‘dé hedendaagse Nederlands-Joodse kunstenaar’

De Amsterdams-Joodse kunstenaar Eli Content is op 78-jarige leeftijd in zijn woonplaats overleden. Hij stierf in de armen van oud-PvdA-gemeenteraadslid en schrijfster Karina Schaapman met wie hij een relatie had. Hij was al geruime tijd ziek. Content werd wel eens omschreven als ‘dé hedendaagse Nederlands-Joodse kunstenaar’. Het duiden en het onderzoeken van het scheppingsverhaal was zijn hoofdthema. Ruim twee jaar geleden was er nog een overzichtstentoonstelling van Contents werk in het Joods Museum in Amsterdam te zien.

Alpen
Eli Content werd in 1943 geboren in het Zwitserse vluchtelingen Vevey, waar zijn ouders naartoe waren gevlucht om uit handen te blijven van de nazi’s. Ze waren een jaar daarvoor in Amsterdam getrouwd in de Hollandsche Schouwburg, waarna ze de benen namen naar het neutrale Alpenland. Na de oorlog keerde het echtpaar met drie kinderen berooid terug naar Nederland om zich in Hilversum te vestigen. De rest van de familie overleefde de Sjoa niet. “Toen mijn ouders terugkwamen na de oorlog was de wereld er niet aardiger op geworden. Op straat werd ik uitgescholden voor vuile rotjood. Of er werd aan je gevraagd waarom je niet was vergast. Ik vond mijn jeugd afschuwelijk,” zou Content later zeggen.

Aliya maken
Als tiener ging Content aan de slag als scheepskok, waarna hij op zijn achttiende naar Israël ging om aliya te maken. Hij wilde ontsnappen aan de naoorlogse Jodenhaat in Nederland. Hij sloot zich aan bij het Israëlische leger en woonde en werkte in een kibboets. Na drie jaar keerde hij met heimwee terug en in de jaren zeventig studeerde hij een jaar aan de Ateliers ’63 in Haarlem. Hij ging niet naar de kunstacademie, maar begon wel met kunt maken. Content was een autodidact. In 1976 debuteerde hij in het Stedelijk Museum Amsterdam en in 1982 ging hij als leerkracht aan het werk op de kunstacademie van Kampen. Daar bleef hij tot 2005 aan verbonden.

Religie
Content was gelovig en maakte in zijn werk vaak gebruik van het Hebreeuwse schrift, die volgens het Jodendom al voor de schepping van de planeet zijn gekomen. Veel van zijn werken waren religieus getint. Hij was vaak op zoek naar de Schepping en probeerde die te ontrafelen in zijn werk. Content wist niet wie God was, zo zei hij eens tegen Het Parool. “In het Jodendom wordt gezegd dat Hij meehuilde met de kinderen en dat Hij er altijd was. Dat Hij niet ingreep, daar heb ik geen verstand van. Ik ben ook niet zo religieus dat ik op zaterdagen niets doe. Ik bezoek de synagoge, maar als het even kan, ga ik daarna naar mijn atelier.” Schilderen, dat zag hij vooral als een intellectuele bezigheid.

Overzichtstentoonstelling
In het Joods Museum in Amsterdam werd eind 2019 een overzichtstentoonstelling van Contents werk gepresenteerd. Dat was vlak voor de coronatijd, toen het museum dicht moest. Conservator Lisa Lisa de Goffau zei toen: “Eli Content is dé hedendaagse Nederlands-Joodse kunstenaar.” De expositie met de titel ‘So much I gazed on beauty’ liet op chronologische volgorde zijn schilderijen zien. Telkens keerde de Schepping terug in zijn doeken. Voor de tentoonstelling was veel belangstelling totdat de coronatijd aanbrak.

Moeilijk spreken
Content zei ooit eens in Het Parool herinnerd te willen worden als een aardig mens. Zelf was hij al langer ziek. Twintig jaar geleden werd bij hem slokdarmkanker geconstateerd, waarna bij langzaamaan zijn vermogen om te spreken verloor. Hij ontmoette zijn vrouw Karina Schaapman op zestigjarige leeftijd. Aan haar schreef hij iedere dag een handgeschreven liefdesbrief. Donderdag stierf hij in haar armen, 78 jaar oud, onder de tonen van muziek van Miles Davis. Content wilde geen religieuze begrafenis en wordt volgende week op een niet-Joodse begraafplaats begraven. Wel wil hij het kaddisj, het gebed voor de doden, als hij ter aarde gesteld wordt.

Lees ook:
Manja Croiset (75) overleden – in memoriam
Schrijfster en dichteres Manja Croiset is op 75-jarige leeftijd overleden. Ze leefde al bijna tien jaar een bestaan in en nabij haar woning in het dorp Hoogland. Croiset schreef verschillende boeken, gedichten en won prijzen. Ook was bekend dat ze vele geestelijke beproevingen moest doorstaan. In de laatste jaren stond zijn met name op social media bekend als een kritische deelnemer met een scherpe tong.