Filosemieten op Patmos – column Awraham Meijers

Begin mei waren we voor een korte vakantie op het Griekse eiland Samos. Tijdens dat uitstapje ontkwam ik er niet aan om (weer eens) met mijn neus op mijn Joodse identiteit te worden gedrukt en tegelijkertijd ook als leugenaar te worden neergezet. Ik kom er verderop op terug. 

Samos dus, met z’n prachtige natuur, schilderachtige stadjes en dorpjes en een bijzonder vriendelijke bevolking. Onder de collega-toeristen die je daar ontmoet – hoofdzakelijk Nederlanders – zijn nauwelijks of geen zonaanbidders die op het strand neerploffen om zo snel mogelijk bruin te worden. Welnee, ze zijn geïnteresseerd in het eiland, de steden en de natuur. Ik word trouwens toch niet bruin, mijn kop kleurt wat roder en dat is het. Tja. We komen er vaker omdat een goede vriendin hier woont. Ze is daar zo’n vijftien jaar geleden vanwege een onherstelbare verliefdheid op een collega-kunstschilder gaan wonen. Helaas stierf hij een paar jaar later. Zij is er gebleven. 

Ja, Samos dus, waar we logeerden in het havenstadje Pythagorion, vernoemd naar de beroemde filosoof en wiskundige Pythagoras, die rond 540 voor Christus op het eiland werd geboren. Op het havenhoofd staat een bescheiden monument in de vorm van een ongelijkzijdige driehoek, gebaseerd op ‘de stelling van Pythagoras’. Ellen heeft mij al honderd keer uitgelegd hoe zijn stelling ‘A² + B² = C²‘ in elkaar steekt, maar deze slimme columnist begrijpt het domweg niet. Tja.

Wat overigens opvalt, zijn de vele militairen in het straatbeeld, de militaire voertuigen en talloze militaire bases. Reden hiervoor is de angst van Griekenland dat NAVO-bondgenoot (!) Turkije van mening is dat Samos bij het Turkse rijk hoort. De huidige, uiteraard opnieuw gekozen opperbaas van de Turken, je weet wel dat dictatortje met die lange arm, zou weleens een invasie kunnen organiseren onder de codenaam ‘Legitiem Landjepik’. Zoiets als wat gebeurde met het schiereiland de Krim. Je weet wel, waar negen jaar geleden de Grote Dictator een annexatie … Sorry, ‘liefdevolle vredesmissie’, op touw zette en het vervolgens bij zijn Rijk voegde. Fluitje van een kopeke. Samos ligt op slechts enkele kilometers afstand van het Turkse vasteland. Vanuit onze hotelkamer konden we daar een gigantische Turkse vlag zien wapperen.

Op ongeveer twee uur vaarafstand van Samos ligt het nóg kleinere eiland Patmos. Ook daar waren we al eerder. Zo gauw je er voet aan wal zet en naar het piepkleine stadje Chorá wandelt, waan je je in lang vervlogen tijden. Volgens de legende – die voor miljoenen gelovigen een waarheid is – heeft de evangelist Johannes hier in 95 na Christus in een grot het Bijbelboek Apocalyps geschreven. Vlak bij die plek is een klooster dat in 1088 werd gesticht. Indrukwekkend!

Een Nederlands echtpaar sprak ons op weg naar het klooster aan. Ze stelden zich voor en vertelden dat ze in Barneveld wonen en godsvruchtig zijn, waarna de man zonder enige verdere aanleiding begon over ‘dat Nederland’, waar die linksen de dienst uitmaken’. De vrouw vulde hem aan met te beweren dat de kranten allemaal leugens vertellen: ‘Ook op televisie, vooral bij de NPO’. De man, nu ook lekker op dreef: “Ja, die zogenaamde journalisten verspreiden leugens.” 

Nu schudde Ellen, bijna onzichtbaar, haar hoofd, wat wil zeggen: ‘Niet in discussie gaan Awraham. Wees verstandig’. En ze slenterde naar een bankje verderop, maar wel binnen hoorafstand, vanwaar ze zogenaamd van het uitzicht ging genieten. De verstandige schat. 

Toen de vrouw weer haar gal over ‘die journalisten’ had uitgestort, vertelde ik met opgewekte toon journalist te zijn en dus ook een leugenaar ben – Toch? Wat was hun reactie? Schaamte? Geforceerde lichaamstaal? Stilte? Welnee, zonder blikken of blozen en zonder maar één seconde te haperen na mijn opmerking reageerde de man met de vraag of ik Joods ben omdat ik Awraham heet. Want dat ze enorme liefde en respect voor het Joodse volk hebben. Dat God Zijn onvoorwaardelijk liefde aan Zijn volk heeft geschonken. Dat Jezus Christus een kind van het Joodse volk is. En dat God mededogen heeft met Zijn volk. En zij vanzelfsprekend achter Israël staan.

En ja hoor, dan komt hij als vanzelfsprekend met de door mij verwachtte verklaring van hoe ontzettend koosjer ze zijn. Want: ‘Onze grootouders hebben in de oorlog nog Joodse mensen geholpen’. En bla bla bla. Ik zag Ellen verderop grimlachen met een gezicht van: ‘Zie je nou wel!’

Lees ook:
Vrouwenonderdrukking – column Awraham Meijers
‘Tja, het blijft een probleem. Een eeuwig probleem. Eentje waar je moedeloos van wordt. Of in elk geval zou moeten worden. Namelijk het probleem met betrekking tot de positie van de ‘vrouwtjes’ in onze expliciete mannenwereld. Wat moet je met ze aan? Welke plaats mogen ze van ons mannen innemen?..’

Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.