‘Er moet een bordje bij’ – symposium in Leiden over schilderij ‘witte mannen’

Een schilderij met zes bestuurders uit het verleden zorgde in november vorig jaar voor reuring aan de Leidse universiteit. Het doek was namelijk weggehaald omdat het ‘alleen witte mannen’ betrof. Volgens de weghalers was dat niet inclusief genoeg en zouden mensen er aanstoot aan kunnen nemen. Er kwam protest, onder meer van de Amsterdamse oud-burgemeester Job Cohen (PvdA) en zijn broer. Hun Joodse vader stond immers op het doek. Hoezo niet inclusief? Ook maker en kunstenaar Rein Dool was niet blij met de actie.

Commissie ingesteld

Het universiteitsbestuur bezwoer de reuring door een speciale commissie in te stellen die zich over de kwestie buigt. Ook beloofde het bestuur dat er een speciaal symposium zou komen over wat te doen met dit schilderij, waarna de commissie tot een oordeel zal komen. Die werd op vrijdag georganiseerd. Op dat moment konden studenten, medewerkers en alumni hun zegje doen over dit werk en andere kunst aan de universiteit. Het werd een gedachtenuitwisseling op zijn Nederlands, waarin vele meningen rondgingen.

‘Kunst beweegt’

Het symposium begon met Kitty Zijlmans, emeritus hoogleraar Kunstgeschiedenis Nieuwste Tijd en voorzitter van de commissie. Ze vertelde kort over de ophef van november en de voorlopige adviezen die haar commissie heeft opgesteld over vervolgacties. Zijlmans is blij met alle reuring. “Het laat zien dat kunst iets teweeg kan brengen,” aldus de kunsthistorica. Hoogleraar Media en Kunst Margriet Schravemaker vertelde daarna dat en hoe musea anno nu groepen belichten die in het verleden juist onderbelicht zijn gebleven.

Een bordje erbij

Er was ook een korte discussie tussen de deelnemers. De meesten wilden meer context bij het doek, door bijvoorbeeld een bordje met uitleg of QR-code ernaast te plaatsen. Burgemeester Henri Lenferink (PvdA) was ook aanwezig. Hij stelde voor om een schilderij van het huidige College van Bestuur te laten maken en die naast het schilderij van Dool te plaatsen. Dat zou dan moeten om de veranderende tijdsgeest te laten zien. Niemand in de zaal wil het doek van Dool definitief verwijderen en zo uitwissen. Het komt hoogstwaarschijnlijk dus terug.

Lees ook
Bestuur Universiteit Leiden hangt verwijderd schilderij met vader Job Cohen ’tijdelijk terug’
De ophef die ontstond nadat een schilderij van voormalige bestuursleden van de Universiteit Leiden was weggehaald, omdat het om een doek met ‘alleen maar witte mannen’ gaat, is nog niet voorbij. Hoewel er veel kritiek kwam op het werk, waarop ook de vader van oud-burgemeester Job Cohen van Amsterdam staat, zegt het college van bestuur van de universiteit ‘in gesprek te gaan’.