Granaatappel goed voor meer dan Rosj Hasjana
Het is altijd een heel gevecht om die pitjes eruit te krijgen, maar toch mag een granaatappel niet ontbreken op Rosj Hasjana. Nieuw onderzoek laat zien dat die pitjes wel eens de sleutel zouden kunnen zijn tot gezonder oud worden. Dit meldt de Times of Israel.
Er wordt gezegd dat koning Salomon de vorm van zijn kroon baseerde op die van een granaatappel. Je vindt afbeeldingen van granaatappels op antieke munten en andere afbeeldingen uit de Joodse Oudheid. Volgens de traditie heeft de granaatappel 613 pitjes, die staan voor het gelijke aantal geboden in de Tora. Om die reden, en omdat dit fruit vruchtbaarheid, kennis, leren en wijsheid symboliseert en bovendien in Israël in het juiste jaargetijde groeit, is de granaatappel een vaste gast op tafel met Rosj Hasjana.
Het in verband brengen van de granaatappel met kennis, leren en wijsheid is misschien zo gek nog niet. De olie uit de zaadjes (PSO) bevat hoge concentraties punicinezuur, beter bekend als omega 5, dat waarschijnlijk een van de sterkste antioxidanten in de natuur is. “De oxidatie van eiwitten en lipiden speelt een belangrijke rol bij het verouderen en bij de neurologische aftakeling van de hersenen in het algemeen,” aldus professor Ruth Gabizon, die degeneratieve hersenziekten onderzoekt op de afdeling Neurologie van het Universitaire Hadassa-ziekenhuis in Jeruzalem. “Hersencellen sterven af vanaf de puberteit en worden niet vervangen.”
Normale dagelijkse activiteiten als het verteren van voedsel en ademen scheppen vrije radicalen die oxidatie en schade veroorzaken aan menselijke cellen, in het bijzonder aan hersencellen. In tegenstelling tot bloed- of huidcellen, worden hersencellen niet vervangen door nieuwe. Daarom zijn de vrije radicalen schadelijk voor onze gezondheid en tasten zij uiteindelijk onder andere ons denken, geheugen, oriëntatievermogen en alertheid aan.
Degeneratieve hersenziekten en het atrofiëren van de hersenen zijn typerend voor ziekten als Alzheimer, Parkinson en Creutzfeldt-Jakob. Bij deze ziekten worden hersencellen vernietigd, waardoor al snel functieverlies en gedragsverandering optreedt, en uiteindelijk de dood wacht. Het aantal mensen dat over de hele wereld leeft met dementie verdubbelt elke twintig jaar.
Verouderen en het aftakelen van de hersenen zijn natuurlijke processen, zo benadrukt Gabizon, maar zij kunnen worden versneld of vertraagd. En dat hangt samen met onze manier van leven. Het is bekend dat antioxidanten helpen tegen de afbraak van hersen- en lichaamscellen. Zij zijn aanwezig in voedsel zoals cranberry’s, blauwe bessen, artisjokken, pecannoten en alle voedsel dat vitamine E bevat.
“Als we het aantal vrije radicalen kunnen beperken, werken onze cellen misschien beter en zullen zij langer leven,” zegt Gabizon. “Ons uitgangspunt is dat, zelfs als we ernstig aangetaste patiënten met ziekten als Alzheimer niet kunnen genezen omdat de ziekte pas werd vastgesteld nadat er al grote aantallen hersencellen waren afgestorven, wij misschien wel de voortgang van de ziekte kunnen vertragen in vroegere stadia, of zelfs kunnen voorkomen bij gezonde mensen die het risico lopen van neurologische aftakeling, en dat zijn wij eigenlijk allemaal.”
Hoewel de antioxidanten zoals die worden gevonden in fruit een belangrijke rol spelen bij het tegengaan van de veroudering van cellen, zijn zij in voedingsmiddelen in te lage concentraties aanwezig, of worden bij de spijsvertering afgebroken. Op die manier bereiken zij nooit de hersen- of andere cellen. De uitdaging is dus, aldus Gabizon, om ervoor te zorgen dat de granaatappelolie, die gewoonlijk wordt uitgefilterd door de lever, in die delen van het lichaam komt waar wij er baat bij hebben.
Daarom werkt Gabizon samen met professor Shlomo Magdassi, een expert op het gebied van nanotechnologie aan het Casali Instituut voor Toegepaste Chemie van de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem. Samen hebben zij een manier gevonden om de olie in piepkleine deeltjes te ontleden die ongezien door de lever kunnen sluipen en zo hun weg kunnen vinden naar de hersenen. Uit onderzoek naar de werking van dit product – GranaGard – blijkt dat de verspreiding van ziekten als multiple sclerose en Creutzfeldt-Jakob vertraagd wordt en dat de gevolgen ervan – degeneratie en dementie – minder hevig worden.
Gabizon is voorzichtig als het gaat om het scheppen van verwachtingen bij patiënten die aan deze vreselijke aandoeningen lijden. Maar toch ziet zij elke stap vooruit als een overwinning. Zij en haar mede-onderzoeker hebben nu bewezen dat het in kleine deeltjes breken van antioxidanten het mogelijk maakt dat deze stoffen op de plaatsen komen waar zij nodig zijn en er is een duidelijk effect gemeten bij muizen. “We hebben nog niet bewezen dat dit ook werkt bij het menselijk brein,” aldus Gabizon. “Maar het effect is wel bewezen bij muizen en wij hopen dat we met klinisch onderzoek hetzelfde effect kunnen aantonen bij mensen. Zelfs als wij geen geneesmiddel vinden tegen deze ziekten, maar wel het degeneratieve proces met een aantal jaren kunnen vertragen, dan hebben wij ons werk goed gedaan.”
