Groot renovatieproject voor Joods Museum in Brussel

Het Joods Museum van België krijgt een grondige renovatiebeurt. Na oplevering moet het museum klaar zijn voor de toekomst.

De renovatieplannen zijn inmiddels goedgekeurd. Staatssecretaris Ans Persoons voor Stedenbouw en Erfgoed van Brussel, heeft een stedenbouwkundige vergunning verleend aan het projectbureau Belris. Dit bedrijf is onder meer gespecialiseerd in renovaties. Het winnende ontwerp is ingediend door de architectenbureaus Tab Architects, Barozzi Veiga en Barbara Van der Wee. Volgens de architecten brengt het ontwerp het heden en verleden samen. Aan de binnenkant gaat de huidige indeling volledig op de schop. De kenmerkende gevel en de historische elementen die daarin zijn verwerkt, blijven onaangetast.

Museuminrichting
Het gebouw is in 1902 ontworpen en deed tot de Eerste Wereldoorlog dienst als Duitse School. Daarna was er het Algemeen Rijksarchief gevestigd en pas in 2005 vond het Joods Museum hier onderdak. Dus niet alleen is het pand sterk verouderd, het mist ook bepaalde elementen die kenmerkend zijn voor een museum.

Omdat het museum in het centrum van Brussel ligt, moesten de architecten in hun ontwerp rekening houden met de historische ligging. Het ontwerp steunt daarom op drie pijlers: architectuur die past bij de bestaande gebouwde omgeving, samenhang met het verleden en een functionele museuminrichting die uitnodigt tot een bezoek. “Het resultaat is een nieuwe culturele en artistieke ruimte met een sterke identiteit. Een ruimte die in de wijk past en openstaat voor de stad: een museum dat goed geïntegreerd is in de wijk en openstaat voor buurt,” zei Ans Persoons bij de presentatie van het ontwerp.

Overlast
Toch waren sommige omwonenden minder blij met het project, dat enkele jaren gaat duren. Zij vreesden voor lange tijd overlast te hebben van bouwwerkzaamheden en het komen en gaan van zwaar verkeer. In een petitie vroegen zij het stadsbestuur om een nieuwe locatie te zoeken voor het museum, in plaats van het historische pand volledig te vernieuwen. Die protesten bleken tevergeefs.

Visitekaartje
De meest opvallende vernieuwing aan de buitenzijde is een betonnen opbouw, met een bogengalerij aan de straatkant. Door die opbouw komt er veel meer expositieruimte bij. Na oplevering telt het monumentale pand zes verdiepingen met elk een vloeroppervlak van 250 vierkante meter. Een verdieping is gereserveerd voor wisselende exposities. De overige ruimten herbergen de vaste collecties. Behalve in bouwkundige vernieuwingen is ook geïnvesteerd in duurzaamheid. Daardoor moeten de stookkosten aanzienlijk lager uitvallen. Daarnaast krijgt het pand een nieuw klimaatbeheersingssysteem dat de archieven en kostbare verzamelingen van boeken en schilderijen beter moet beschermen. Het museum telt bijvoorbeeld zes grote bibliotheken met in totaal zo’n 25.000 uitgaven.

De eerste voorstellen voor de verbouwing lagen in 2020 al op tafel. Het is nog niet bekend wanneer het nieuwe onderkomen wordt opgeleverd. Uiteindelijk is het vernieuwde Joods Museum een visitekaartje voor de vernieuwingen in de Belgische architectuur, zeggen betrokkenen.