Hemel

‘Het zijn barre tijden. De wereld staat in brand: Oekraïne, Irak, Syrië, Gaza, om maar een paar plekken te noemen waar je nu liever niet wilt zijn. Maar hoe zeer het Israëlisch-Palestijns conflict ons leven hier, gewoon in Nederland, beïnvloedt, merken wij leden van de Joodse gemeenschap inmiddels in sommige gevallen zelfs letterlijk aan den lijve. Geloof me, als in het oog vallende, Joodse en ook nog pro-Israëlstem, weet ik mee te praten over de diepdonkerbruine antizionistische en antisemitische bagger die ineens door alle kieren en gaten omhoog kruipt. Kruipt is niet het goede woord; het moet ‘spuit’ zijn. Ik wist wat te verwachten, alleen de hoeveelheid verbaast me. Ongenuanceerd, bedreigend, scheldend en tierend, het komt allemaal langs. Bijvoorbeeld op Twitter, dat is veranderd in een destructieve lawaaipapegaai, waarop hele volksstammen elkaar klakkeloos na-apen. Lekker schelden jongens! Gewoon, omdat het kan!

Complotdenkertjes, ‘antizionisten’, vilein ultra-links, ouderwets ultra-rechts, allochtoon en autochtoon antisemitisch, het komt allemaal langs. Los van de real life incidenten vind ik de tweet van PvdA-coryfee en medewerkster van uitgerekend het Ministerie van Justitie, Yasmina Haifi, tussen alle Appa’s, Yassines, Al-Afghani’s, Holladijannetjes en Vleugeltjes nog het meest schokkend. Een hoog opgeleide vrouw, met statuur en een verantwoordelijke functie – ze werkt bij het Nationaal Cyber Crime Centrum (!) – die zo maar twittert: ‘ISIS heeft niets met Islam te maken..is vooropgezet plan van Zionisten die bewust Islam willen zwart maken.’ Daarna, geen spoor van spijt of berouw. Ook niet toen ze uitgebreid op Radio 1 haar verhaal kon doen en zei nog steeds volledig achter haar tweet te staan. Ze had hem alleen maar verwijderd, want dat had ze, omdat ze zich had gerealiseerd dat het niet zo handig was vanwege haar functie. Ik vraag me af: hoeveel van dit soort figuren zitten nog meer in ons ‘systeem’? En dit kan toch niet een geluid zijn uit het erfgoed van Joop den Uyl?

De ironie is dat deze tweet, ondanks het complotdenken en het feit dat het antisemitisme ervan afdruipt, officieel niet eens antisemitisch kan worden genoemd. Want tja, die zionisten, he? Inmiddels heeft Cidi, met andere CJO-leden gesprekken gevoerd met ministers Opstelten, Asscher, premier Rutte, opnieuw Asscher en Bussemaker. En hoewel ik niet de letterlijke teksten kan citeren ben ik ervan overtuigd dat deze landsleiders doordrongen zijn van de ernst van de dreiging die van al dit verbale geweld uit gaat. Maar het is alsof de geest uit de fles is. Antizionisme en antisemitisme zijn de afgelopen weken totaal één op één komen te liggen. Een onontwarbare kluwe. De integeren daargelaten, is antizionisme simpelweg een excuus geworden om antisemitische denkbeelden de vrije loop te laten.

Gisteren moest ik even los, even geen gescheld, geen Hamas, Yezidi’s en ‘moordenares!’, ‘kankerjood’, ‘haakneus’ en wat dies meer zij. Ik ‘spijbelde’ met een drankje bij mijn kroegje op de hoek. Even praten met de buurman, die zijn bovenverdieping net heeft verbouwd voor zijn dochter. Even praten met de kroegbaas, die alles in het werk stelt om zijn oude hondje weer eens een blokje om te laten lopen (beestje is moe). Even praten met de man die altijd rode wijn drinkt en het heeft over zijn neef, die jarenlang aan klassiek ballet heeft gedaan, net als ik.

En terwijl ik aan mijn tweede gin-tonic zit, fietst EK voorbij. Zijn echte naam noem ik niet omdat ik niet weet of hij dat op prijs stelt. EK is de klusjesman van de buurt. Een heel slimme klusjesman, die altijd kopietjes van interessante, politieke artikelen met zich mee draagt over ook het Midden-Oosten, die ik vooral moet lezen (en terecht). En ja, EK is Joods. “He man, kom je erbij?”
“Nee, nee, zo meteen, ik moet nog even wat doen.”

En dan vertelt hij mij wat. Er woont nog een Joodse vrouw bij mij in de buurt. Twintig jaar geleden liet zij een adresplaatje maken, voor op haar deur. Van koper, door EK. Het is vanaf de straat goed te zien; gewoon een van die leuke details hier in mijn buurtje dat ik altijd beschrijf als ‘De Hemel’. Als versiering op dat adresplaatje, hadden EK en buuf, twintig jaar geleden, gekozen voor een Davidster. Ik loop er elke ochtend langs, op weg naar mijn werk, en ‘s avonds of ‘s nachts, als ik weer thuiskom.
EK heeft zijn duimstok in de hand. Hij is op weg naar die buurvrouw. Haar moeder had haar twintig jaar geleden nog zo gezegd: “Kind, zou je dat nou wel doen?” Doelend op de Davidster.
Buuf heeft vandaag besloten het plaatje weg te laten halen. Vanwege de Davidster. Angst. EK moet daarvoor zorgen.

EK fietste door. Er rolde een traan over mijn wang.

Sinds gister is mijn buurtje iets minder hemel.’

Esther Voet is directeur van het Centrum voor Documentatie en Informatie Israel